Kan je niet gezond zijn met overgewicht?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Onderzoekers van de Universiteit van Birmingham presenteerden zopas nieuwe bevindingen over de relatie tussen zwaarlijvigheid en hartziekten of een obesitascongres in Portugal (1). De studie werd nog niet gepubliceerd en wordt momenteel nog kritisch nagelezen door andere experts (peer review). De onderzoekers analyseerden medische gegevens van 3,5 miljoen volwassenen afkomstig uit dossiers van huisartsen. Van deze groep hadden 766.900 mensen (21,9%) ernstig overgewicht: een body mass index groter dan 30, wat ook zwaarlijvigheid of obesitas genoemd wordt. Binnen deze groep hadden 518.000 mensen (14,8%) geen andere risicofactoren: geen hoge bloeddruk, geen diabetes en niet te veel cholesterol of andere bloedvetten. Deze zogenaamde ‘gezonde zwaarlijvigen’ werden vergeleken met gezonde volwassenen met een normaal gewicht. Ondanks de afwezigheid van risicofactoren liepen ‘gezonde zwaarlijvigen’ toch 50% meer risico op een hartziekte, 7% meer risico op een beroerte en dubbel zoveel risico op hartfalen. Hadden ze naast ernstig overgewicht ook hoge bloeddruk, te veel cholesterol en/of diabetes, dan namen deze risico’s sterk toe. De onderzoekers besluiten dat zwaarlijvige individuen, ook al zijn ze voor het overige gezond, toch meer risico lopen op hartziekten en beroerte.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze studie verscheen in de media nog voor ze goedgekeurd werd voor publicatie in een wetenschappelijk vakblad. Toch werd al een persbericht uitgestuurd (1), wat niet correct is, want de publicatie kan nog afgekeurd worden. Een analyse van de studiemethode is dan ook niet mogelijk, wat de interpretatie ervan bemoeilijkt. Een belangrijke kanttekening is wel dat deze studie enkel focust op zwaarlijvigheid (BMI > 30) en niet op enkele kilo’s te veel (overgewicht), zoals sommige media deden uitschijnen. Ook is duidelijk dat, zelfs al zou zwaarlijvigheid op zich een risicofactor zijn voor hartziekte en beroerte, er geen reden om de moed te laten zakken. Zwaarlijvigheid zonder diabetes, hoge bloeddruk en te veel bloedvetten, is nog altijd beter dan zwaarlijvigheid in combinatie met deze risicofactoren.

Conclusie

Deze studie focuste niet op mensen die ‘wat te zwaar’ zijn, maar op individuen met obesitas of zwaarlijvigheid (BMI > 30). Dat deze mensen geen optimale conditie kunnen hebben, daarover bestaat eigenlijk geen discussie.