Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers gingen na of er schadelijke stoffen vrijkomen bij het branden van kaarsen (1). Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, brandden de wetenschappers telkens gedurende 6 uren verschillende kaarsen op in een afgesloten kamer. Via gaschromatografie spoorden ze in de kamerlucht schadelijke stoffen op. Een gaschromatograaf is een apparaat dat aanwezige scheikundige stoffen in een staal kan scheiden en herkennen. Verschillende soorten kaarsen werden opgebrand, gemaakt uit paraffinewas of uit plantaardige was. Paraffine is een stof afgeleid van aardolie of steenkool.
De gaschromatograaf vond aceton en benzeen in de lucht na het branden van paraffinewas, maar niet na het branden van plantaardige was. De onderzoekers besluiten dat personen die dagelijks gedurende jaren paraffinekaarsen branden een hoger risico lopen op longkanker en astma door de aanwezige scheikundige stoffen. Naast gevaarlijke dampen produceren paraffinekaarsen roet. Wanneer dit door de lucht zweeft, kun je het inademen tot diep in de longblaasjes, met mogelijke ademhalingsproblemen tot gevolg.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie is een eindwerk chemie van een Amerikaanse student die de proef in 2009 uitvoerde. Het is helemaal niet duidelijk waarom dit nu in de actualiteit komt. Dit eindwerk is niet toegankelijk; we kunnen met andere woorden de methode en de resultaten niet controleren. Dit benadrukt het belang van controle van wetenschappelijk werk door collega’s alvorens het gepubliceerd wordt.
Kankerexperten grepen onmiddellijk de kans om het kankerverwekkend effect van kaarsen tegen te spreken. Deze studie onderzoekt trouwens de gassen in een kamer; op geen enkel ogenblik toont de studie aan dat mensen die veel kaarsen gebruiken vaker longkanker ontwikkelen.
We weten overigens niet hoeveel schadelijke stoffen vrijkomen. Gaschromatografie kan zeer minieme hoeveelheden van deze stoffen opsporen. Dit is trouwens een modern probleem: onze meetapparatuur wordt steeds verfijnder, waardoor we steeds kleinere hoeveelheden scheikundige stoffen aantreffen. In werkelijkheid heeft dit geen betekenis voor onze gezondheid.
Moeten we daarom overwegen om alles te verbieden? Astmaspecialisten raden aan om kaarsen te vermijden als deze astma-aanvallen uitlokken, wat logisch is als aanbeveling. Roken, obesitas, ongezonde eetgewoonten en een zittend leven verhogen het risico op kanker veel meer dan het branden van een kaarsje.
Conclusie
Een Amerikaanse studie toont aan dat scheikundige stoffen vrijkomen bij het branden van kaarsen gemaakt van paraffinewas, en niet bij kaarsen van plantaardige was. De onderzoekers beweren dat het risico op longkanker verhoogt bij jarenlang dagelijks gebruik van zulke kaarsen. Dit risico werd in deze studie echter niet nagegaan.
