Waar komt dit nieuws vandaan?
In een interview met NRC meent een van de Nederlandse auteurs van de handleiding dat “50 tot 70 procent kan stoppen met pillen slikken” (1).
Diabetes type 2 komt in België naar schatting bij 8% van de volwassen bevolking voor. Volgens voorspellingen zal dit oplopen tot minstens 10% in 2030. Bij diabetes type 2 geeft het lichaam onvoldoende insuline af bij een stijging van het bloedsuikergehalte, waardoor meer suiker in het bloed blijft circuleren. Geneesmiddelen stimuleren dan de pancreas (alvleesklier) om meer insuline aan te maken. Ongeveer 80% van de personen met diabetes type 2 lijdt aan overgewicht.
In een overzichtsstudie verzamelden onderzoekers twaalf interventiestudies om de impact na te gaan van eet- en leefgewoonten bij diabetes type 2 (2). Enkel studies die minstens twee jaar duurden werden geselecteerd. In deze studies werd het nut van voedingsinterventies plus bewegingstherapie vergeleken met een klassieke aanpak, rustend op hoofdzakelijk geneesmiddelen.
De auteurs kwamen tot de conclusie dat er geen duidelijk bewijs is dat enkel gezonde eet- en leefgewoonten in vergelijking met geneesmiddelen het risico op en de gevolgen van diabetes type 2 kunnen beïnvloeden. Gezonde voeding en beweging konden wel de evolutie van de aandoening vertragen bij mensen met een te hoog bloedsuikergehalte.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De Belgische richtlijnen stellen de behandeling met geneesmiddelen bij het ontdekken van diabetes type 2 gedurende drie maanden uit: “tracht eerst en vooral een betere controle te bekomen door aanpassingen in de levensstijl”. Start metformine (eerstekeuzegeneesmiddel) pas wanneer na drie maanden het geïndividualiseerde streefdoel voor een aanvaardbaar bloedsuikergehalte niet gehaald werd.
Gezonde eet- en leefgewoonten spelen dus zeker een rol in de ondersteuning van een klassieke behandeling bij diabetes type 2. Een matig gewichtsverlies kan de bloedwaarden al verbeteren, waardoor geneesmiddelen vaak beperkt kunnen worden. Een mogelijk probleem is echter het volhouden van deze gezonde maatregelen: vijf kilogram lichaamsgewicht verliezen heeft een positief effect op de bloedwaarden, maar als het lichaamsgewicht weer stijgt, zullen deze waarden weer verslechteren.
Conclusie
Gezonde eet- en leefgewoonten zijn belangrijk, niet alleen om de gevolgen van diabetes type 2 af te remmen, maar ook om het risico op hart- en vaatziekten of kanker te beperken. Dat huisartsen hier voldoende aandacht aan schenken is een goede zaak, maar beweren dat eet- en leefgewoonten geneesmiddelen in 50 tot 70% van de gevallen kunnen vervangen lijkt voorbarig.
