Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers uit Australië, Frankrijk en de Verenigde staten wilden de effecten voorspellen van het verbeteren van vaccinatieprogramma’s met HPV-vaccins voor meisjes en van opsporingsprogramma’s voor baarmoederhalskanker (1). Ze gebruikten hiervoor gegevens uit 37 kankerdatabanken in 8 verschillende regio’s (zowel lage-, midden-, als (zeer) hoge-inkomenslanden), en hielden rekening met de voorspelde populatiegroei en verouderingspatronen. De onderzoekers wilden de impact nagaan van het snel introduceren van vaccinatie- en screeningsprogramma’s in vergelijking met een tragere introductie ervan en de huidige stand van zaken.
Zonder veranderingen in het huidige beleid zouden er tussen 2020 en 2069 wereldwijd 44,4 miljoen vrouwen baarmoederhalskanker krijgen. Als 80 tot 100% van de 12-jarige meisjes wereldwijd snel gevaccineerd zou worden en 70% van de vrouwen tussen 35 en 45 jaar een uitstrijkje zou krijgen, zouden wereldwijd 12,5 tot 13,4 miljoen gevallen van baarmoederhalskanker vermeden kunnen worden. In dat scenario zou deze kanker verdwenen zijn in hoge-inkomenslanden tegen 2060 en wereldwijd tegen 2100.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Baarmoederhalskanker is wereldwijd de vierde meest voorkomende kanker bij vrouwen (2). De oorzaak is een besmetting met het humaan papillomavirus (HPV), dat overgedragen wordt via seksueel contact. Dankzij uitstrijkjes en de goede behandelingsmethodes voor de voorlopers van baarmoederhalskanker daalt het aantal gevorderde vormen. In 2014 overleden in Vlaanderen ongeveer 100 vrouwen aan baarmoederhalskanker. Die lage cijfers zijn te danken aan HPV-vaccinatie en aan de vroegtijdige opsporing met een uitstrijkje. In Vlaanderen is 89,6% van de jonge meisjes tegen HPV gevaccineerd (3). In 2017 werd door middel van uitstrijkjes bijna 70% van de vrouwen gedekt (4). Hiermee voldoen we in Vlaanderen bijna aan de opgestelde criteria van deze studie.
Veel baarmoederhalskankers kunnen vermeden worden door vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV). HPV-vaccinatie en screening door middel van uitstrijkjes hebben hun nut ondertussen meer dan bewezen (4). Momenteel zit het HPV-vaccin gratis in het vaccinatieprogramma voor jonge meisjes in het eerste jaar van de middelbare school. De huidige HPV-vaccinatie beschermt tegen veel baarmoederhalskankers, maar niet tegen alle. Daarom blijven uitstrijkjes ook nodig. Elke 3 jaar krijgen alle Vlaamse vrouwen van 25 tot en met 64 jaar een uitnodiging in de bus om langs te gaan bij hun huisarts of gynaecoloog voor een uitstrijkje.
Conclusie
Wetenschappers voorspellen dat baarmoederhalskanker zo goed als uitgeroeid kan worden als de meeste meisjes het HPV-vaccin krijgen en vrouwen in de doelgroep (25 tot 64 jaar) driejaarlijks een uitstrijkje laten nemen. In Vlaanderen zijn we op de goede weg.
