Waar komt dit nieuws vandaan?
In de Rotterdamstudie zijn onderzoekers nagegaan wat het effect van overgewicht en obesitas is op het krijgen van diabetes en op het sterftecijfer (1). Hiertoe hebben ze ongeveer 6500 mensen van gemiddeld 69 jaar gedurende gemiddeld 11 jaar gevolgd. Bij aanvang van de studie werd de BMI berekend. Daarnaast werden allerlei gegevens met betrekking tot de leefstijl verzameld zoals lichaamsbeweging, rookgedrag, alcoholgebruik, opleiding en medicatie. Vervolgens werd gekeken wie diabetes ontwikkelde en hoeveel overlijdens er waren. Na statistische analyse van de gegevens besloten de onderzoekers dat de mensen met overgewicht en vooral diegenen met obesitas duidelijk meer kans hadden op diabetes en dat ze de ziekte ook vroeger kregen. Mannen met obesitas kregen gemiddeld 2,8 jaar eerder diabetes dan mannen met een gezond gewicht. Vrouwen met obesitas kregen de ziekte gemiddeld 4,7 jaar eerder. Dit had echter geen invloed op de levensverwachting.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit is niet de eerste studie die aantoont dat overgewicht of obesitas op middelbare en oudere leeftijd geen invloed heeft op de levensverwachting bij mensen met diabetes (2). Ook onderzoek bij oudere hartpatiënten heeft aangetoond dat overgewicht of obesitas geen negatief effect heeft op de levensverwachting. Uit een aantal onderzoeken blijkt zelf dat de overlevingskansen beter zijn bij een hoger gewicht. Dit fenomeen staat bekend als de obesitasparadox. Wat de verklaring hiervoor is, is nog niet duidelijk (3).
Belangrijk is echter om niet alleen te kijken naar de totale levensverwachting maar ook naar het aantal gezonde jaren. Doordat diabetes bij mensen met overgewicht en obesitas vaker en vroeger optreedt, is het aantal ‘zieke’ jaren hoger. In welke mate dit een invloed heeft op de levenskwaliteit werd in deze studie niet nagegaan. Ook de ziektekosten nemen enorm toe (4). Inzetten op een gezond gewicht en een gezonde levensstijl om diabetes te voorkomen blijft dus belangrijk. Bij oudere mensen met overgewicht en diabetes zal de focus meer liggen op een gezonde leefstijl en minder op vermagering.
Conclusie
Overgewicht en obesitas bij een oudere populatie van gemiddeld 69 jaar verhogen de kans op diabetes. Bij deze populatie lijkt noch het overgewicht noch diabetes een invloed te hebben op de levensverwachting. Dit zegt echter niets over de rol van overgewicht of diabetes op jonge of middelbare leeftijd op de overleving.
(3)Oga, Emmanuel Aja, and Olabimpe Ruth Eseyin. "The Obesity Paradox and Heart Failure: A Systematic Review of a Decade of Evidence." Journal of obesity 2016 (2016)
(4)https://www.dekamer.be/kvvcr/showpage.cfm?section=qrva&language=nl&cfm=qrvaXml.cfm?legislat=54&dossierID=54-b049-867-0446-2014201505107.xml
