Waar komt dit nieuws vandaan?
De bewering komt niet uit de lucht vallen, maar is gebaseerd op een tussentijds covid-19-rapport dat de Britse autoriteiten regelmatig vrijgeven. Het gaat meer specifiek over het rapport van 31 maart 2022, dat de cijfers weergeeft van het aantal gerapporteerde gevallen van covid-19 tussen 6 en 27 maart in Groot-Brittannië (1). Dit rapport toont in een tabel (tabel 14, pagina 45) dat er in maart meer gevallen van covid-19 gerapporteerd werden bij personen die 3 vaccindoses hadden kregen in vergelijking met personen die helemaal niet gevaccineerd waren. Het gaat over het aantal covid-gevallen per 100.000 gevaccineerde of niet-gevaccineerde personen.
Op 6 april gebruikte een Amerikaanse senator deze cijfers op zijn Facebook-pagina en merkte op dat ‘niet-gevaccineerde Britten het minst risico lopen op een corona-infectie’. Van daaruit verspreidde de uitspraak zich als een lopend vuurtje.
Onder de tabel staat dat de cijfers niet kunnen vergeleken worden en dat ze niets zeggen over de doeltreffendheid van de coronavaccins.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De bewering is gebaseerd op officiële cijfers, maar ze worden verkeerd geïnterpreteerd. Ze tonen niet aan dat coronavaccins mensen kwetsbaarder maken voor covid-19.
Er zijn een aantal factoren die de verschillen wel verklaren:
- De gevaccineerde groep omvat veel meer mensen die een groter risico lopen op een coronabesmetting, zoals gezondheidswerkers. Daardoor zijn er meer mensen met covid in de gevaccineerde groep.
- We weten ondertussen dat bescherming door vaccinatie beperkt is wanneer je besmet geraakt met de omikronvariant, en dat je immuniteit na vaccinatie na verloop van tijd afneemt.
- Gevaccineerde personen gedragen zich anders na vaccinatie en zouden iets meer risicogedrag vertonen, door bijvoorbeeld de afstandsregel niet meer toe te passen. Ze zijn minder bereid om de coronamaatregelen nog langer toe te passen, zo blijkt uit onderzoek (2).
- De gevaccineerde groep laat zich vaker testen, waardoor hier meer gevallen van coronabesmetting aan het licht komen. Ook dat is ondertussen aangetoond (3).
- Het weekrapport en de tabel waarnaar steeds verwezen wordt, zegt niets over de ernst van de symptomen bij gevaccineerde en niet-gevaccineerde personen die besmet zijn. Er zijn voldoende studies die aantonen dat coronavaccinatie het risico op een ziekenhuisopname en mogelijk overlijden drastisch vermindert.
Conclusie
Een Brits rapport met betrekking tot maart 2022 toont meer coronabesmettingen bij gevaccineerde dan bij niet-gevaccineerde personen. Daaruit besluiten dat gevaccineerden kwetsbaarder zijn voor covid-19 houdt echter geen steek. De verschillen zijn als volgt te verklaren: in de gevaccineerde groep lopen meer mensen risico op een coronabesmetting (bijvoorbeeld gezondheidswerkers), gevaccineerden laten zich vaker testen, ze zijn minder geneigd om zich te houden aan afstands- en andere regels na vaccinatie, en tot slot neemt de immuniteit na vaccinatie na verloop van tijd af. Coronavaccins beschermen wel tegen ernstig ziek worden en overlijden.
