Waar komt dit nieuws vandaan?
De aanleiding voor het advies over de pneumokokkenvaccinatie bij oudere personen moeten we niet ver zoeken. De voorbij covid-19-epidemie legde een groot beslag op het aantal beschikbare ziekenhuisbedden. Met het zicht op de komende winter kan pneumokokkenvaccinatie helpen om de ziekenhuisbedbezetting te verminderen. Daardoor komen bedden vrij bij een eventuele nieuwe golf van covid-19 (1).
De Hoge Gezondheidsraad (HGR) benadrukt dat ze bij de opstelling van het advies geen rekening hield met de kosteneffectiviteit van de vaccins. Ze heeft enkel geprobeerd om het effect op de gezondheidszorg te maximaliseren. In het advies somt de HGR volgende groepen mensen op, voor wie een pneumokokkenvaccinatie aangeraden is:
- volwassenen van 16 tot 85 jaar met een verhoogd risico op een pneumokokkeninfectie;
- volwassenen van 50 tot 85 jaar met bepaalde andere (chronische) aandoeningen;
- gezonde personen tussen 65 en 85 jaar.
Voor personen ouder dan 85 jaar zijn er momenteel weinig gegevens over het effect van pneumokokkenvaccinatie. Op individuele basis kan de behandelende arts een persoon ouder dan 85 jaar vaccineren.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Pneumokokken zijn bacteriën die bijvoorbeeld een longontsteking kunnen veroorzaken. Covid-19 is een infectie veroorzaakt door een virus, SARS-CoV-2. Deze infecties kunnen in de winter samenvallen, maar verder is er tussen beide geen verband. Een covid-19-infectie kan je niet voorkomen met een vaccinatie tegen pneumokokken.
Toch klinkt het advies van de HGR logisch, en geldt hetzelfde voor het griepvaccin. Inzetten op vaccinatie tegen infectieziekten die we hiermee kunnen verminderen, is zeker een goed idee. Al bieden de twee bestaande pneumokokkenvaccins geen volledige bescherming, elke zieke en mogelijke ziekenhuisopname die we kunnen vermijden is een opportuniteit.
Aangezien er in de eerste golf van covid-19 vooral ernstig zieken en ziekenhuisopnames waren onder de 65-plussers, geldt dit advies in de eerste plaats voor hen. Hiernaast zijn er ook andere risicogroepen en personen voor wie een vaccin tegen pneumokokken aangeraden wordt. Informatie over wie zich het best laat vaccineren, vind je uitgebreid in onze richtlijn omtrent pneumokokkeninfecties. Je kan ook altijd raad vragen aan je huisarts. Voor wie ook griepvaccinatie overweegt: het pneumokokkenvaccin mag samen met het griepvaccin worden toegediend.
Conclusie
Om de ziektelast door pneumokokkeninfecties bij 65-plussers in te dijken, met het oog op een mogelijke nieuwe golf covid-19-besmettingen, formuleerde de Hoge Gezondheidsraad een advies om in te zetten op vaccinatie tegen pneumokokken. Een aantal risicogroepen en personen, onder wie 65-plussers, komen hiervoor in aanmerking. Je huisarts kan je hierin begeleiden.
