Waar komt dit nieuws vandaan?
Een grootschalig onderzoek in negen Europese landen, de EPIC-CVD-studie, heeft de voedingsgewoonten van ruim 10.000 mensen met hart- en vaatziekten vergeleken met die van 16.730 personen zonder deze aandoeningen.
Na een uitgebreide statistische analyse van de gegevens bleek er geen verband te zijn tussen de inname van totaal vet, verzadigd vet of onverzadigd vet en de kans op hart- en vaatziekten. De onderzoekers konden met andere woorden de stelling dat verzadigd vet slecht is voor het hart niet bewijzen. Wanneer ze echter ook rekening hielden met de bron van de verzadigde vetten, dus het voedingsmiddel waar ze in zitten, kwamen ze tot andere resultaten:
- Verzadigde vetten in boter of rood vlees bleken wel een negatieve impact te hebben:
- Bij elke verhoging van 1% van de inname van verzadigd vet uit boter nam het risico op hart- en vaatziekten met 2% toe.
- 1% van de vetinname komt overeen met zo’n 20 kcal per dag voor een vrouw, en 25 kcal voor een man.
- Bij vlees nam de kans toe met 7% per stijging van 1% van de vetinname.
- Verzadigde vetten in vis, yoghurt en kaas hadden het omgekeerde effect: de kans op hart- en vaatziekten nam af.
- Bij vis daalde het risico met 13% bij elke verhoging van 1% van de inname van verzadigd vet.
- Bij yoghurt was dat een vermindering van 7%.
- Bij kaas ging het om een daling van 2%.
De wetenschappers besluiten dat een algemene aanbeveling rond verzadigd vet niet volstaat. Ze raden aan om in de voedingsrichtlijnen meer aandacht te hebben voor voedingsmiddelen en –patronen, en niet enkel te focussen op voedingsstoffen (1).
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
In de meest recente voedingsaanbevelingen (2019) geeft de Hoge Gezondheidsraad adviezen over voedingsmiddelen. Daarmee hebben ze de focus verlegd van voedingsstoffen naar voedingsmiddelen. In het advies raden ze aan om de consumptie van rood vlees te beperken om onder andere je kans op hart- en vaatziekten te verkleinen (2). Over het verband tussen kaas en yoghurt en hart- en vaatziekten doen ze geen uitspraak. Maar recent zijn daar twee goed uitgevoerde overzichtsstudies (systematic review en meta-analyse) over verschenen (3,4):
- Beide komen ze tot de conclusie dat zowel yoghurt als kaas geen negatief effect hebben op het gehalte aan bloedvetten (3).
- Gefermenteerde melkproducten, zoals yoghurt, zouden zelfs een positief effect hebben op de totale cholesterol- en slechte LDL-cholesterolwaarde (4).
De resultaten van deze studies onderbouwen de conclusie van bovenstaande studie: het is belangrijk om ook te kijken naar de bron van verzadigd vet. Een voedingsmiddel bestaat niet uit één voedingsstof, maar uit een mix van voedingsstoffen. Sommige voedingsstoffen hebben positieve effecten, andere hebben negatieve effecten. De balans tussen beide bepaalt het uiteindelijke effect van een voedingsmiddel op de gezondheid.
Conclusie
Een Europese studie bevestigt dat niet alle verzadigde vetten even slecht zijn. Verzadigde vetten uit rood vlees en boter zouden de kans op hart- en vaatziekten doen toenemen. Terwijl verzadigde vetten afkomstig van vis, yoghurt en kaas de kans zouden doen dalen. Dit toont aan dat het belangrijk is om niet enkel te kijken naar een voedingsstof op zich, maar ook naar de voedingsmiddelen waar ze in zitten. En bij uitbreiding naar het volledige voedingspatroon.
