Waar komt dit nieuws vandaan?
Dit nieuws is gebaseerd op een Amerikaanse studie (1) bij 194 jonge mannen van gemiddeld 19 jaar. Aan het begin van de studie werd hen gevraagd om een vragenlijst over hun voeding in te vullen, en een spermastaal te produceren voor analyse. Op basis hiervan gingen de onderzoekers na of er een verband bestaat tussen het eten van bepaalde groenten (die bètacaroteen, luteïne en lycopeen bevatten) en een betere spermakwaliteit (beweeglijkheid en vorm van de zaadcellen). Bètacaroteen, luteïne en lycopene (antioxidanten) vindt men in wortelen, sla, spinazie en tomaten. Het sperma van mannen die meer van deze groenten aten, bleek beweeglijker (bereikt dus sneller de eicel) en had een betere vorm (kans op bevruchting is groter).
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie beschrijft een klein verband tussen een hogere inname van bètacaroteen, luteïne en een grotere beweeglijkheid van de zaadcellen enerzijds, en een hogere inname van lycopeen en meer goed gevormde zaadcellen anderzijds.
De media leggen vooral de nadruk op wortelen als heilzaam voor de kwaliteit van sperma, terwijl de studie ook een positief verband zag met andere groenten zoals sla, spinazie en tomaten. Bovendien vergeten de media er bij te vertellen dat dit soort studie (qua opzet) – de onderzoekers zeggen dit trouwens zelf – niet in staat is om een oorzakelijk verband aan te tonen tussen het eten van deze groenten en beter sperma. Hiervoor is een andere (gerandomiseerde en gecontroleerde) studieopzet nodig. Het is echter niet haalbaar noch ethisch verantwoord om een grote groep mannen te verdelen in verschillende dieetgroepen en die gedurende maanden of jaren te volgen om na te gaan welk effect elk van deze diëten heeft op de kwaliteit van hun sperma.
Uit de resultaten van deze studie kunnen we niet opmaken of meer van deze groenten eten een effect heeft op de vruchtbaarheid. Andere beperkingen van de studie zijn het feit dat de voedingsinname door de mannen zelf werd gerapporteerd, wat niet noodzakelijk een juiste weergave is van de realiteit. Het verband tussen kwaliteit van sperma en voedingsgebonden factoren kan overigens vertekend zijn door andere factoren zoals andere ingrediënten of leefstijlfactoren.
De studie werd uitgevoerd bij een kleine groep mannen (slechts 189) van gemiddeld 19 jaar zonder fertiliteitsproblemen en afkomstig uit een bepaalde regio in de Verenigde Staten. We weten dus niet of we dezelfde verbanden zouden zien bij oudere mannen of mannen met vruchtbaarheidsproblemen. We weten evenmin of de verschillen in spermakwaliteit zouden kunnen geleid hebben tot een snellere bevruchting.
Conclusie
Deze studie zag een beperkt verband tussen het eten van wortelen (spinazie, sla en tomaten) en beter sperma. Er is een andere (moeilijk haalbare) studieopzet nodig om dit te kunnen bewijzen. Veel fruit en groenten eten is hoe dan ook gezond.
