Nee, nieuwe studie toont niet aan dat wonen in de buurt van windmolens zorgt voor ernstige gezondheidsproblemen

Online circuleert de bewering dat het wonen in de buurt van windturbines leidt tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals miskramen en kanker. De accounts verwijzen daarvoor naar een nieuwe "horrorstudie" die dat zou aantonen. De stelling wordt onder meer gedeeld door alternatieve nieuwsblogs en gaat ook rond op X.

Nieuwe studie bestudeert effecten van windturbines op dieren en grondwater

De recente studie, waar online naar verwezen wordt om aan te tonen dat windturbines tot ernstige gezondheidsproblemen leiden, werd gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Disease. De studie werd uitgevoerd door verschillende internationale onderzoekers en heeft als titel ‘Wind turbines: Vacated/abandoned homes study - Exploring research participants’ descriptions of observed effects on their pets, animals, and well water’.

Het onderzoek interviewde 67 volwassenen die binnen een straal van 10 kilometer van windturbines wonen of hebben gewoond. De studie had tot doel om de ervaringen van deelnemers met betrekking tot de effecten van windturbines op hun (huis)dieren en het grondwater te onderzoeken. De gevolgen van windturbines op mensen, die de nieuwsblogs aanhalen, werden niet onderzocht.

Vraagtekens bij methodologie van studie

Volgens professor Kenneth Chambaere (Universiteit Gent en VUB) roept de studie zelf ook heel wat vragen op. “Zo werden er geen bevindingen uit de afgenomen interviews geanalyseerd. De auteurs vermelden louter willekeurige citaten zonder deze te analyseren. De studie kan daarom niet beschouwd worden als een echte kwalitatieve analyse.”

Volgens Chambaere lijkt deze studie dan ook meer op een narratief literatuuronderzoek, waar meer wordt geschreven over bestaande onderzoeken dan over de gegevens die ze zelf verzamelden.

Enkel mensen bevraagd die aangaven problemen te hebben met windmolens

Chambaere meent verder dat er mogelijks een vooringenomenheid was bij de interviews. “Er werden namelijk alleen mensen geïnterviewd die problemen hebben met windmolens. Hierdoor is er mogelijke sprake van zelfselectie-bias.” Bovendien werd de focus van het onderzoek - de impact van windturbines - voor aanvang van het interview bekendgemaakt, wat mogelijks de antwoorden van de deelnemers kan sturen.

Auteurs van studie gelinkt aan lobbygroep tegen windturbines

Verder rijzen er ook vragen naar de auteurs van de studie. Zo is een van de auteurs bestuurslid van de lobbygroep Mothers Against Wind Turbines (MAWT). Het gaat om Linda Rogers. MAWT wil “de economie, de bevolking en het milieu beschermen tegen de gevolgen van de bouw en exploitatie van windturbines”.

Ook auteurs Carmen Krogh, Anne Dumbrille en Robert McMurtry, staan erom bekend gekant te zijn tegen de bouw van windturbines en worden meermaals vermeld op de website van Mothers Against Wind Turbines (bijvoorbeeld hier en hier). Krogh, de hoofdauteur van de studie, is niet verbonden aan een wetenschappelijke instelling. Ze richtte zelf de vzw Magentica Research Group op.

Resultaten van nieuwe studie liggen in lijn met eerdere onderzoeken

De bevindingen van de deelnemers komen grotendeels overeen met resultaten van vergelijkbare, oudere onderzoeken. Zo bleek bijvoorbeeld uit een studie van 2022 dat het geluid van windturbines een schadelijk effect kan hebben op wilde dieren in de buurt.

Een onderzoek van 2016 toonde dan weer aan dat dassen die op minder dan 1 kilometer van een windturbine leven een veel hoger cortisolniveau hebben dan dassen die op verdere afstand leven. Dat wijst erop dat dassen die dicht in de buurt van een windturbine leven gestrest zijn.

Geen nieuwe bevindingen omtrent effecten van windturbines op lichamelijke gezondheid

In tegenstelling tot wat de blogposts beweren, deed de recente studie geen onderzoek naar de effecten van windturbines op de gezondheid van mensen. De onderzoekers vroegen deelnemers enkel naar hun ervaringen wat betreft de gevolgen van windturbines op hun (huis)dieren. De conclusies uit de studie kunnen niet zomaar doorgetrokken worden naar mensen.

Wel wordt in de conclusie van de studie aanbevolen aan autoriteiten, beleidsmakers en ontwikkelaars van windturbines om rekening te houden met potentiële risico’s die de bouw van windturbines kunnen meebrengen voor mens en dier.

Geen bewijs dat windmolens gezondheidsproblemen veroorzaken

Uit verschillende wetenschappelijke studies blijkt dat er geen direct verband bestaat tussen fysieke gezondheidsproblemen en de blootstelling aan windturbines. Dat toonde een factcheck van Gezondheid en Wetenschap eerder dit jaar ook al aan.

De bewering dat windmolens kanker zouden veroorzaken, werd in 2019 al door meerdere kanalen onderzocht. Aanleiding toen was een uitspraak van Donald Trump. Onder meer Politifact en Factcheck.org concludeerden dat er in de biomedische literatuur vooralsnog geen verband kon worden vastgesteld tussen windmolens en kanker. Factcheck.org deed hiervoor onder meer beroep op de expertise van de non-profitorganisatie American Cancer Society.

Windmolens kunnen wel invloed hebben op welzijn personen

Waar er geen bewijs is dat windmolens directe gezondheidsproblemen veroorzaken, hebben bepaalde studies wel al aangetoond dat geluidshinder en slagschaduw van windmolens een invloed kunnen hebben op het welzijn van personen. Het gaat dan voornamelijk om verhoogde irritatie bij omwonenden, zo blijkt uit een studie van het RIVM (het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu van Nederland).

Conclusie

Er is geen bewijs waaruit blijkt dat windmolens directe schade toebrengen aan de menselijke gezondheid. De studie die online circuleert, onderzocht de effecten van windmolens op dieren en grondwater. Experten hebben vragen bij de inhoud en kwaliteit van de nieuwe studie. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat het geluid van windmolens wel kan leiden tot irritatie bij omwonenden, maar niet tot andere schadelijke gezondheidsproblemen.