Nee, straling microgolfoven doet voedingsstoffen niet verdwijnen

In een video op Instagram waarschuwt een influencer met het account ‘yourhealthconcept’ voor de schadelijke effecten van straling in een microgolfoven. Volgens hem zou dat “de structuur van ons voedsel wijzigen”. Zo toont hij een plaatje, dat moet aantonen dat de straling de nutriënten van bijvoorbeeld rozemarijn doen verdwijnen.

Ook in een andere video, van het Instagramkanaal “gubbahomestaed”, weerklinken dergelijke waarschuwingen. Zij beweert dat de straling de watermoleculen in voedingsproducten “gewelddadig zou laten trillen”.

Hierdoor zou microgolfvoedsel niet meer herkenbaar zijn voor de enzymen van ons spijsverteringsstelsel. En dit zou de reden zijn dat de Sovjets de magnetron in 1976 zouden hebben verboden.

De negatieve effecten van straling beroeren duidelijk de gemoederen op Instagram. Maar op welke manier doet die straling ons voedsel nu echt opwarmen. En hoe schadelijk is het?

Microgolf is niet schadelijk en warmt sneller op

“De straling van een microgolfoven is elektromagnetische straling. Het is niet schadelijk. Zolang het deurtje goed gesloten blijf, bestaat er dus geen gevaar voor de mens.” Dat stelt professor voedselkwaliteit aan de universiteit van Wageningen Matthijs Dekker in een Instagramfilmpje, waarnaar hij verwijst in een schriftelijke reactie aan Factcheck.Vlaanderen.

“Die elektromagnetische straling doet de watermoleculen in een product vibreren. Zo ontstaat er wrijving, waardoor het product opwarmt”, bevestigt Tara Grauwet, professor aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de KU Leuven.

Volgens Grauwet zorgt die verhitting van binnenuit ervoor dat producten sneller opwarmen, dan bij een klassiek kookvuur waar eerst de buitenkant verhit geraakt. “Alleen merk je dat soms niet alle voedseldelen even warm uit de microgolf komen. Want de componenten met de meeste watermoleculen worden sneller warm dan de rest.”

Net minder verlies van nutriënten

Maar die snellere manier van opwarmen houdt geen grotere risico’s in voor onze gezondheid dan het traditionele kookvuur. Zo blijkt althans uit aanbevelingen van voedingsinformatiecentrum NICE (Nutrition Information Center): “De microgolfoven is geen bron van schadelijke straling. Voedsel bereid in de magnetron ondergaat geen dusdanige wijziging dat het aan voedingswaarde verliest, wordt niet radioactief en ook niet kankerverwekkend.”

In haar schriftelijk antwoord aan Factcheck.Vlaanderen verwijst Natalia Kuzmicheva, medisch milieukundige aan het NICE. “Net zoals andere vormen van verwarmen, zoals klassiek koken op het vuur, heeft de microgolfoven invloed op de hoeveelheid micro-elementen in het product en het uiterlijk ervan.”

Al benadrukt Kuzmicheva ook het feit dat “de snellere opwarmtijd van een microgolf het eventuele verlies aan voedingsstoffen of nutriënten net beperkt.”

Ook Sovjets hadden microgolfovens

Voor de bewering dat de magnetron het voedsel onherkenbaar zou maken voor verteringsenzymen is geen wetenschappelijk bewijs, schrijft Kuzmicheva. Die redenering zou volgens Grauwet dan ook maar weinig steek houden. “Dat zou betekenen dat voedsel uit de magnetron ontsnapt aan het werk van je verteringssappen, waardoor je er geen energie uit zou kunnen halen. Met andere woorden: je zou afvallen door net veel kant-en-klaarmaaltijden voor de microgolfoven te eten? De realiteit bewijst het tegendeel.”

Ook de stelling dat de microgolfoven de Sovjet-Unie werd verbannen, is vals. Zo bleek al uit een factcheck van de Oostenrijkse organisatie APP Factcheck. Ook Kuzmicheva stelt dat “er geen betrouwbaar bewijs is dat er in de voormalige USSR een officieel verbod op magnetrons werd ingevoerd. Bovendien produceerde de USSR in de jaren zeventig haar eigen modellen magnetrons.”

Conclusie

De elektromagnetische straling van een microgolfoven is niet schadelijk. Doordat het ons voedsel van binnenuit opwarmt, gaan er net minder nutriënten verloren. Ook de Sovjets wisten dat en hebben dus nooit de magnetron verbannen.