Val je af door te sporten met een nuchtere maag?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Britse onderzoekers wilden de verschillen nagaan tussen sporten op een nuchtere maag en sporten na een koolhydraatrijk ontbijt (1). Ze bepaalden hiervoor de energiebalans na drie verschillende interventies. Onze energiebalans is het verschil tussen het aantal calorieën dat we innemen en het aantal dat we verbruiken. De hoeveelheid energie die je opneemt moet in balans zijn met de hoeveelheid die je verbruikt.

De onderzoekers voerden hiervoor een studie uit bij 12 gezonde, jonge mannen met een gemiddelde leeftijd van 23 jaar en een gemiddelde BMI van 23,6. Alle jongemannen deden 2 maal een fysieke inspanning, namelijk 60 minuten fietsen op een hometrainer, en deden 1 maal helemaal niets. Tussen deze verschillende activiteiten was er telkens één week interval. De fietstest werd ofwel na een ontbijt uitgevoerd ofwel met een nuchtere maag. Rusten deden de jongemannen na een ontbijt, dat uit havermoutpap bestond die 431 kcal bevatte. Na de activiteit kregen de deelnemers in het onderzoekscentrum een lunch aangeboden waarvan ze zoveel mochten eten als ze wilden. Ook diezelfde dag thuis werd nauwkeurig bijgehouden hoeveel kcal ze nog innamen. Naast de hoeveelheid opgenomen energie (aantal kcal) werd er gekeken naar de hoeveelheid verbruikte energie en dus ook de energiebalans.

Opmerkelijk was dat de nuchtere sporters energieopname compenseerden tijdens de lunch: ze aten 166 kcal meer dan de niet-nuchtere sporters. Maar gedurende de rest van de dag aten zij juist minder dan de sporters die wel ontbeten hadden. In totaal namen de nuchtere sporters bijna 400 kcal minder op dan de sporters die een ontbijt kregen. De drie groepen verbruikten evenveel energie tijdens de rest van de testdag.

• De groep die een ontbijt kreeg en rust nam, had een positieve energiebalans: ze namen meer kcal op dan ze verbruikten.
• De groep die een ontbijt kreeg en sportte, had een neutrale energiebalans: ze namen evenveel kcal op als ze verbruikten.
• De groep die nuchter sportte had een negatieve energiebalans: ze namen minder kcal op dan ze verbruikten. Als ze dit langere tijd zouden doen, zou dit theoretisch een gewichtsverlies opleveren.

Meer informatie over de energiebalans vind je in het filmpje onderaan het artikel.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Als je meer energie (kcal) opneemt dan je verbruikt, dan blijft er energie ‘over’. Doe je dit langere tijd, dan slaat je lichaam dit teveel aan energie op als vet en kom je bij in gewicht. Krijg je minder energie binnen dan je verbruikt, dan val je af. Theoretisch klopt de stelling van de onderzoekers dus dat sporten op een nuchtere maag kan leiden tot gewichtsverlies. Maar dit werd niet getest in deze studie.

De resultaten zijn op zich veelbelovend, maar moeten met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Zo was dit een zeer kleine studie met enkel gezonde jonge mannen. De resultaten zijn dus zeker niet toepasbaar op iedereen.

Verder werden de deelnemers niet opgevolgd op lange termijn. We weten dat de jongemannen op één dag minder kcal opnamen, maar niet of ze op langere termijn effectief gewicht zouden verliezen.

Het verbruik van verschillende brandstoffen (voedingsstoffen) door ons lichaam is een ingewikkeld proces. Er was in deze studie een verschil in het verbruik van vetten en koolhydraten als brandstof (energie) voor het sporten. Bij het sporten op nuchtere maag werden er meer vetten verbruikt. Dit werd ook aangetoond in voorgaande onderzoeken (2). Hoe beter ons lichaam leert vetten te verbruiken tijdens een inspanning, hoe gunstiger. Maar de optimale manier om dit effect te verkrijgen is nog niet gekend. Bovendien is de relatie tussen bewegen, sporten en vermageren complex: onderzoekers zitten wat dat betreft vaak nog met de handen in het haar.

Deze nieuwe studie opent deuren naar verder onderzoek, maar op dit moment is het veel te vroeg om conclusies te trekken.

Conclusie

Jonge, gezonde mannen die sporten op nuchtere maag nemen op 24 uur bijna 400 kcal minder in dan wanneer ze sporten na een koolhydraatrijk ontbijt. Dit betekent nog niet dat sporten op nuchtere maag leidt tot gewichtsverlies, en zeker niet dat dit geldt voor iedereen.