Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers gingen na of bepaalde leefgewoonten een effect hadden op de overleving van een duizendtal patiënten die behandeld werden voor darmkanker (1). Zij namen deel aan een gerandomiseerde studie waarin 2 verschillende kankerbehandelingen vergeleken werden. In de loop van de chemokuur, en 6 maanden na het beëindigen ervan, vulden ze ook een vragenlijst in met betrekking tot hun leefgewoonten (beweging, voeding). Na verloop van 7 jaar waren 299 deelnemers overleden. Mensen met de meest gezonde levensgewoonte hadden 42% minder kans dat ze gedurende die periode overleden in vergelijking met mensen met die het minst gezond leefden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
In tegenstelling tot wat de krant schrijft is dit een observationele en geen gerandomiseerde studie over het effect van leefgewoonten na een kankerbehandeling. In het oorspronkelijk studieopzet werden twee verschillende kankerbehandelingen getest. Op basis van lottrekking werden de deelnemers toegewezen (gerandomiseerd) aan één van de twee mogelijke chemobehandelingen. Wat de leefgewoonten betreft was er evenwel geen sprake van randomisatie. De patiënten waren hierin vrij, maar ze werden er wel op twee tijdstippen over bevraagd.
In deze observationele studie vond men dus een verband tussen leefgewoonten en overleving. Mensen met de meest gezonde leefgewoonte hadden de beste overleving. Het onderzoek laat niet toe om te besluiten dat de leefgewoonten de oorzaak waren van de betere overleving. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat de mensen die het langst leefden bij aanvang van de studie de minst gevorderde kanker hadden, en precies daardoor langer leefden. En om dezelfde reden (ze waren minder erg ziek) waren ze mogelijk beter in staat en meer gemotiveerd om veel te bewegen. Langer leven en veel wandelen zijn dan het gevolg van het feit dat men een minder gevorderde kanker had en niet omdat men veel wandelde.
Een ander zwak punt in de studie is dat men de leefgewoonten heeft beoordeeld op basis van een vragenlijst die tweemaal ingevuld werd gedurende het eerste jaar van de studie. In hoeverre de ingevulde gegevens correct waren en of ze in de jaren nadien, toen de patiënten hersteld waren van de behandeling, nog veranderden is niet gekend. Met andere woorden, bleven ze ook echt veel of weinig wandelen.
Conclusie
Deze observationele studie laat niet toe te besluiten dat mensen met darmkanker langer leven als ze meer gaan bewegen en erop letten gezond te eten.
