Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers volgden 233 niet-rokende Afro-Amerikaanse en Dominicaanse zwangere vrouwen die leven in drie suburbs in New York. Ze berekenden in hoeverre de vrouwen werden blootgesteld aan vervuilde lucht door de impact van PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) op het DNA in het bloed te meten. PAK's komen vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen en modifiëren het DNA. De belangrijkste bronnen zijn verkeer en verwarmingsinstallaties.
De hoeveelheid gewijzigd DNA als gevolg van PAK-blootstelling werd opnieuw gemeten in het moederlijk bloed en in het navelstrengbloed bij de bevalling. Om gedragsproblemen, genre ADHD, bij de kinderen op te sporen, werd de ouders gevraagd vragenlijsten in te vullen op het moment dat de kinderen 9 jaar waren. Op die manier werden gegevens van 250 kinderen verzameld. In vergelijking met de moeders met weinig DNA-wijzigingen in het bloed hadden kinderen van moeders met hogere concentraties aangetast DNA meer kans op gedragsproblemen, zoals concentratiestoornissen. Dit gold enkel voor de waarden gemeten tijdens de bevalling, en niet voor de waarden gemeten eerder in de zwangerschap.
De onderzoekers besluiten dat blootstelling aan sterk vervuilde lucht in de zwangerschap mogelijk geassocieerd kan worden met een hoger risico op ADHD bij het nageslacht, althans voor vrouwen in bepaalde subgroepen in New York.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Eerst en vooral: hier werd geen oorzakelijk verband aangetoond tussen luchtverontreiniging en ADHD. De studie heeft bovendien een aantal sterke mankementen. Zo werd de diagnose ADHD niet gesteld door een arts, maar afgeleid op basis van vragenlijsten ingevuld door de ouders.
Het gaat om een kleine groep (250 kinderen) van specifieke populaties (Afro-Amerikaans, Dominicaans), en dat kan je dus niet zomaar veralgemenen. Belangrijk is dat er geen verband gevonden werd tussen gewijzigde DNA -waarden in het bloed van de moeders en blootstelling aan vervuilde lucht.
De hoeveelheid gewijzigd DNA in het bloed als gevolg van blootstelling aan PAK wordt niet alleen door de vervuilde lucht zelf bepaald, maar ook door de reparatiecapaciteit en ontgiftigingsmogelijkheden van het menselijk lichaam. Hoeveel PAK je opneemt en hoe snel het gewijzigd DNA opnieuw hersteld wordt, is individueel verschillend. Daarom kan je niet zomaar een verband leggen tussen luchtvervuiling en gezondheidsrisico's, te meer wanneer het gaat om effecten op het gedrag bij het nageslacht. Bovendien werd niet onderzocht in hoeverre socio-economische factoren, omgeving en levensstijl het gedrag van de kinderen beïnvloedden.
Conclusie
Deze studie zegt niet dat blootstelling aan vervuilde lucht in de zwangerschap ADHD kan veroorzaken bij het nageslacht. Het is dus niet nodig om met beschermkapjes rond te lopen tijdens de zwangerschap, noch om hevig ongerust te worden wanneer je ergens in de file staat.
