Waar komt dit nieuws vandaan?
Franse onderzoekers gingen het verband na tussen het drinken van suikerrijke dranken en kanker (1). Met suikerrijke dranken werden zowel gesuikerde frisdranken bedoeld als fruitsappen zonder toegevoegde suikers. De studie werd uitgevoerd bij meer dan 100.000 personen van gemiddeld 42 jaar oud. Tijdens de opvolgperiode van 5 jaar werd de consumptie van suikerrijke dranken regelmatig geregistreerd, alsook eet- en leefgewoonten en het voorkomen van kanker. De suikerrijke dranken bevatten gemiddeld 11 gram suiker per 100 ml (bijna een derde van een blikje), wat neerkomt op 44 calorieën.
Gedurende de opvolging kregen 2.193 personen kanker, zijnde 2% van de hele studiegroep. Voor elke 100 ml suikerrijke drank die een persoon per dag dronk, steeg het risico op kanker met 18%. Vooral het risico op borstkanker lag hoger, niet het risico op prostaat- of darmkanker.
Om het risico op kanker te bepalen, hielden de Franse onderzoekers rekening met verschillen in eet- en leefgewoonten tussen de deelnemers. Volgens de onderzoekers zou dit verhoogde kankerrisico gedeeltelijk te verklaren zijn door een stijging van het lichaamsgewicht als gevolg van de verhoogde opname van calorieën aanwezig in de suikerrijke dranken. Het risico op kanker steeg niet na consumptie van kunstmatig gezoete frisdranken.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een klassiek blikje frisdrank bevat 330 ml. Volgens de Belgische Voedselconsumptiepeiling van 2014 drinken mannen gemiddeld 197 ml gesuikerde frisdrank per dag (bijna twee derde van een blikje), en vrouwen gemiddeld 112 ml (een derde van een blikje) (2). De hoogste consumptie ligt bij jongeren tussen 14 en 17 jaar: zij drinken gemiddeld 241 ml gesuikerde frisdrank per dag (meer dan twee derde van een blikje).
Opmerkelijk is dat deelnemers met een lagere opleiding veel meer (227 ml) gesuikerde frisdrank per dag drinken in vergelijking met mensen met een hogere opleiding (90 ml). De relatie tussen gesuikerde frisdranken en obesitas is echter minder sterk dan doorgaans gedacht wordt, met 170 ml per dag voor zwaarlijvige personen tegenover 151 ml voor personen met een normaal gewicht. In 2004 werd gemiddeld 177 ml gesuikerde frisdrank per dag gedronken, en tien jaar later daalde dit gemiddelde tot 150 ml per dag. De consumptie van frisdrank in België neemt dus af.
Deze Franse studie is waarnemend van aard, waardoor we enkel kunnen spreken van een verband tussen het voorkomen van kanker en suikerrijke dranken. We kunnen op basis van deze studie niet beweren dat kanker een gevolg is van suikerrijke dranken. Het probleem met dergelijke studies is dat personen die veel suikerrijke (fris)dranken drinken er vaak ook andere ongezonde eet- en leefgewoonten op nahouden die niet altijd even gemakkelijk meetbaar zijn. En uiteraard kunnen deze ongezonde eet- en leefgewoonten het risico op kanker ook beïnvloeden. We weten natuurlijk dat een overaanbod aan suikerrijke frisdranken en voedingsmiddelen geen deel uitmaakt van gezonde eet- en leefgewoonten.
Bijna 80% van de deelnemers aan de Franse studie waren vrouwen, waardoor we moeilijk conclusies kunnen trekken voor mannen. Bovendien was deze studie web-based, wat betekent dat bepaalde delen van de bevolking zonder internetconnectie niet konden deelnemen.
Deze studie toont eveneens aan dat kunstmatig gezoete frisdranken het risico op kanker niet verhogen, wat de idee dat kunstmatige zoetmiddelen kankerverwekkend zouden zijn, tegenspreekt. Als suiker het risico op kanker kan verhogen, is het interessant om bijv. na te gaan of personen die dagelijks veel suiker gebruiken in koffie of thee eveneens een verhoogd risico hebben.
Conclusie
Een Franse studie bij een grote populatie vrouwen toont een verband aan tussen suikerrijke dranken en kanker. Deze studie toont echter niet aan dat suikerrijke dranken kanker kunnen veroorzaken. Meer onderzoek bij mannen en andere populaties is essentieel alvorens conclusies te trekken over de relatie tussen suikerrijke dranken en kanker.
