Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers putten opnieuw uit de gegevens van een grote opvolgstudie, de Nurses’ Health Study. Deze studie startte in 1976 en volgt vrouwelijke verpleegkundigen. Meer dan 100.000 vrouwen die deelnemen aan deze studie vullen om de twee jaar een uitgebreide vragenlijst in over hun leef- en eetgewoonten en ziektegeschiedenis. Uit deze databank worden regelmatig gegevens gelicht voor afzonderlijke studies. Zo analyseerde de huidige studie, die gepubliceerd werd in het tijdschrift European Heart Journal, gegevens van 36.426 deelneemsters om na te gaan of er een verband is tussen antibioticagebruik, de duur ervan en de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Er werden 3 verschillende leeftijdscategorieën bestudeerd: 20-39, 40-59 en 60+ (1). De vraag naar antibioticagebruik werd slechts één keer gesteld, in 2004. Uiteindelijk werden er 4 groepen gemaakt op basis van antibiotica-inname: geen inname, inname minder dan 15 dagen, tussen 15 dagen en 2 maanden en langer dan 2 maanden. Initieel waren er meer onderverdelingen voorzien, maar dan waren de verschillende groepen niet groot genoeg meer om besluiten te trekken. Er werd niet gevraagd welke antibiotica de deelneemsters innamen.
Tijdens de gemiddelde opvolgtijd van 7,6 jaar ontwikkelden 1.056 vrouwen een hart- of vaataandoening. Na analyse van de gegevens besloten de onderzoekers dat vrouwen ouder dan 60 jaar die langer dan 2 maanden antibiotica innamen een 32% hoger risico hadden op een hart- of vaataandoening. Vrouwen in de middelste leeftijdscategorie (40-59 jaar) hadden ook een 28% hoger risico, maar vrouwen jonger dan 40 op het moment dat ze langer dan 2 maanden antibiotica namen, liepen geen hoger risico.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Bij onderzoeken zoals deze is het moeilijk om te achterhalen of het vastgestelde verband ook een oorzakelijk verband is. Het is best mogelijk dat de deelnemers die langer antibiotica innamen ook andere gezondheidsproblemen hadden. Niet de antibiotica, maar de samenhangende gezondheidsproblemen zijn dan waarschijnlijk de oorzaak van de hart- of vaataandoening.
Zoals alle medicijnen hebben antibiotica bijwerkingen. Van bepaalde types antibiotica is gekend dat ze geleidingsstoornissen in het hart kunnen veroorzaken. Een andere naar voor geschoven oorzaak is de verandering van onze darmflora. Daar wordt veel over gezegd en geschreven, maar voorlopig zijn er nog geen harde bewijzen voor een link met de gezondheid van ons hart en onze bloedvaten.
De belangrijkste reden om voorzichtig om te springen met antibiotica is het feit dat verkeerd, overbodig of overmatig gebruik ervan bacteriën resistent maakt. Ernstige ziektes kunnen dan niet goed meer behandeld worden. De federale overheid geeft via haar campagne al jaren advies om ervoor te zorgen dat onze antibiotica nog werken als we ze echt nodig hebben.
Conclusie
Deze studie vond een mogelijk verband tussen langdurige inname van antibiotica en een hoger risico op hart- en vaatziekten bij verpleegkundigen ouder dan 40 jaar. De onderzoekers konden echter niet aantonen of deze bevinding louter toeval is of een oorzakelijk verband betreft.
