Waar komt dit nieuws vandaan?
Een onderzoekster van de universiteit van Otago in Nieuw-Zeeland maakte een samenvatting van een groot aantal studies die in de voorbije 10 jaar een verband onderzochten tussen alcohol en kanker (1). Alles samen genomen vond zij dat alcohol verantwoordelijk is voor 5,8% van alle kankersterfte wereldwijd. Verder blijkt er een duidelijk verband tussen alcoholconsumptie en 7 kankersoorten: kanker van lever, mond, keel, strottenhoofd, slokdarm, darm en borst. Hoe meer gedronken wordt, hoe groter dat risico. Het verband was het sterkst voor mond-, keel- en slokdarmkanker. Mensen die minstens 50 gram alcohol per dag drinken (meer dan 4 of 5 standaardglazen) lopen 7 keer meer risico op mond-, keel- of slokdarmkanker dan geheelonthouders. Wie bovendien rookt, verhoogt dit risico nog meer. Het verband tussen alcohol en lever-, darm- en borstkanker was zwakker: meer dan 50 gram alcohol per dag (meer dan 4 tot 5 glazen) vergroot het risico met een factor 1,5. Wanneer opnieuw minder gedronken wordt, neemt dit risico vermoedelijk af. Er bestaat geen veilige alcoholgrens: wie regelmatig drinkt (licht, matig of zwaar) loopt meer risico op de genoemde kankers.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze samenvattende publicatie neemt dan wel belangrijke rapporten op over kankeronderzoek, de manier waarop de samenvatting gemaakt werd, staat niet beschreven. Dat maakt de publicatie minder betrouwbaar: de onderzoekster kan namelijk die studies verzameld hebben die in haar kraam pasten. Veel hangt ook af van de betrouwbaarheid van de individuele studies: meestal gaat het om observaties waarbij geen oorzaak-gevolgrelatie kan worden vastgesteld. Vaak zijn er andere beïnvloedende factoren, zoals roken, lichaamsgewicht en lichaamsbeweging. Ook is niet duidelijk hoe de alcoholconsumptie gemeten werd: gewoonlijk gaat het om bevragingen en die zijn per definitie subjectief, zeker wat alcohol betreft. Dat alles maakt het zeer moeilijk om cijfers te kleven op de mate waarin een risico toeneemt.
Dat neemt niet weg dat er geen twijfel is dat alcohol het risico op een aantal kankers doet toenemen. De 7 genoemde kankersoorten zijn ook geen verrassing, omdat deze verbanden al langer bekend zijn. De samenvattende publicatie brengt dus geen echt nieuws.
Conclusie
Het gaat hier niet om een nieuwe studie, maar om een publicatie die de resultaten van andere studies samenvat. Dat er een verband is tussen (zware) alcoholconsumptie en een reeks kankers, waaronder de genoemde zeven, is bekend. Veel drinken kan het risico op lever-, mond-, keel-, strottenhoofd-, slokdarm-, darm- en borstkanker verhogen. Zeker als daarbij ook gerookt wordt.
