Waar komt dit nieuws vandaan?
Britse tandarts-onderzoekers keken het gebit na van 352 elite-atleten (waaronder 21 duurlopers) met een gemiddelde leeftijd van 25 jaar, waarvan 67% mannen. Dezelfde groep vulde ook een vragenlijst in over hun gebitsverzorging en voedingsgewoonten (1). Daaruit bleek dat de meerderheid (94%) van de atleten twee keer per dag zijn tanden poetst en 40% de afgelopen zes maanden op controle ging bij de tandarts. Tachtig procent gebruikt geregeld sportvoeding en 28% consumeert ook daarbuiten veel suiker, bijv. om energie op te doen na een training.
Ondanks de goede gebitsverzorging van atleten (ze poetsen beter dan de gemiddelde Britse bevolking), hebben ze duidelijk veel tandbederf. De helft (49,1%) van de onderzochte atleten vertoont cariës, wat vergelijkbaar is met de algemene bevolking. Onder de atleten blijken de lopers het meest last te hebben van een slechte mondgezondheid: 57% heeft gaatjes in de tanden en bij 76% is het tandvlees aangetast. Roken kan dit effect niet verklaren, want slechts 1,7% van alle deelnemers zijn rokers.
De onderzoekers besluiten dat de voedingsgewoonten en vooral de energierepen, gels en sportdranken, een aanslag vormen op het gebit van topsporters en lopers in het bijzonder.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
In een systematisch literatuuronderzoek werd eerder aangetoond dat atleten een slechter gebit hebben dan de doorsnee bevolking, ondanks goede poetsgewoonten (2). Lopers nemen veel suikers in uit angst voor brandstoftekort, vaak onder de vorm van gels en winegums. Deze producten zijn kleverig zijn en blijven aan de tanden plakken, waardoor sneller gaatjes ontstaan. Bovendien ademen veel lopers door de mond, waardoor het mondslijmvlies wat uitdroogt en voedingsresten en suiker minder vlot weggespoeld worden. Tijdens hoog-intensieve trainingen verandert het speeksel van samenstelling: het wordt plakkerig, waardoor suikers nog sterker aan de tanden plakken. Tandartsen raden aan om meteen na het gebruiken van een gel of winegum water te drinken.
Een ander probleem zijn de harde en taaie sportrepen: hard voedsel verhoogt het risico op schade aan de vullingen en kronen. Voldoende kauwen helpt, of zachtere energierijke producten uitkiezen, zoals rozijnen en bananen.
Tot slot trekken sommige lopers verpakkingen, van gels bijvoorbeeld, open met hun tanden: een zeer slecht idee, want tanden kunnen op die manier afbreken.
Conclusie
Uit nieuw Brits onderzoek blijkt dat opvallend veel lopers gaatjes in de tanden hebben, ondanks een goede gebitsverzorging. De verklaring ligt in de hoge consumptie van gesuikerde sportdranken, energierepen, winegums en gels en in het feit dat lopers tijdens intensieve trainingen door de mond ademen. Veel water drinken verbetert in beide gevallen de bescherming van het gebit.
