Werkt het griepvaccin niet tegen de huidige griep?

Waar komt dit nieuws vandaan?

De epidemische drempel voor griep is overschreden, zo meldt het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (1). Dat concludeert men uit de registraties van de huisartsenpeilpraktijken, waar huisartsen slijmstalen van patiënten met klachten van acute luchtweginfecties laten onderzoeken in een labo. Diverse media berichtten dat de griepprik die eind vorig jaar verdeeld werd tijdens de griepvaccinatiecampagne, niet zou helpen tegen de huidige griepgolf. 

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Griep wordt veroorzaakt door een griepvirus, en er zijn steeds verschillende varianten in omloop. Deze virusvarianten veranderen zelf voortdurend: ze trekken als het ware een ander jasje aan, waardoor een griepvaccin van het ene jaar niet werkt tegen de nieuwe griepvarianten van het volgende jaar. Daarom moet je ieder jaar opnieuw gevaccineerd worden.

Wetenschappers proberen jaarlijks, ongeveer een half jaar voor de griep uitbreekt, in te schatten welke griepvirusvarianten actief zullen worden. Op basis van hun bevindingen worden drie of vier vaccins tegen drie of vier griepvirustypes geselecteerd. Deze stopt men vervolgens samen in één griepvaccin: de griepprik voor het aankomende seizoen. Die griepprik kan een drievoudig of viervoudig vaccin zijn; als gevaccineerde weet je doorgaans niet welk vaccin je kreeg toegediend.

Het lijkt erop dat het virus dat nu verantwoordelijk is voor de meeste gevallen van griep niet geselecteerd werd, waardoor het nodige vaccin niet in de griepprik zat. Dat betekent niet dat wie gevaccineerd werd, helemaal niet beschermd is tegen de huidige griep, maar wel minder beschermd dan andere jaren. Er bestaat zoiets als ‘kruisbescherming’: als je de griepprik hebt gehad, ben je nog steeds minder vatbaar voor griep, zelfs al zat de juiste variant niet in de prik.

Conclusie

Griepvirussen zijn grillige virussen die ieder jaar een beetje veranderen, waardoor de griepprik elk winterseizoen moet aangepast worden. Het virus dat de huidige epidemie veroorzaakt, matcht niet goed met het griepvaccin van dit seizoen. Wie een griepprik kreeg, loopt dit jaar bijgevolg meer risico dan andere jaren om toch griep te krijgen, maar nog steeds minder dan wie zich niet liet vaccineren.