Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers rekruteerden 342 mensen met gemiddelde leeftijd 49 jaar die minstens 3 maanden last hadden van lagerugpijn waarvoor geen oorzaak gevonden werd. Ze wilden nagaan of deze mensen baat hebben bij mindfulness en cognitieve gedragstherapie (1). Voor mindfulness werd de bekendste techniek MBSR (mindfulness-based stress reduction) gebruikt, waarin meditatie, yogahoudingen en het leren controleren van gedachten centraal staan. Cognitieve gedragstherapie houdt in: rugeducatie (je rug goed gebruiken), leren omgaan met gedachten en emoties die de pijn verergeren en technieken om daarmee te leren omgaan. De deelnemers werden in 3 groepen verdeeld: 1 groep kreeg mindfulness, een tweede groep kreeg cognitieve gedragstherapie en de derde groep de gewone zorg. Mindfulness en cognitieve gedragstherapie werden beide gedurende 8 weken gegeven, a rato van 2 uur durende sessies per week, in combinatie met oefeningen om thuis te doen. De deelnemers vulden na 4 en 8 weken en na 6 en 12 maanden een gevalideerde vragenlijst in over hun rugklachten en dagelijks functioneren. De therapeuten die de vragenlijsten afnamen, wisten niet wie welke behandeling had gekregen. In beide behandelingsgroepen verbeterde de rugpijn met 30% bij 60,5% van de deelnemers in de mindfulnessgroep en 57,7% van de deelnemers die cognitieve gedragstherapie kregen, en bij 44,1% van de controlegroep. Pas na 6 en 12 maanden was echter een duidelijk verschil aantoonbaar tussen de mindfulness- en cognitieve gedragstherapiegroepen en de controlegroep: de rugpijn verbeterde met respectievelijk 68,6%, 58,7% en 48,6%. Men vond daarentegen geen verschil in effect tussen mindfulness en cognitieve gedragstherapie bij chronische lagerugpijn.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De studie toont aan dat zowel mindfulness als cognitieve gedragstherapie effect hebben bij aspecifieke chronische lagerugpijn, dus rugpijn waarvoor geen oorzaak gevonden wordt. Deze studie gaat dus niet over rugklachten als gevolg van een hernia bijvoorbeeld. De interventies, die beide inwerken op emoties en gedachten, suggereren dat emoties en stress een belangrijke impact hebben op het ervaren van rugpijn. Een minpunt in de studie is dat niet werd nagegaan waaruit de ‘gewone zorg’ bij de controlegroep precies bestond: gaat het om pijnstillers, rust, niets doen? Door dit mankement kan mindfulness niet vergeleken worden met bijvoorbeeld pijnstillers.
Conclusie
Onderzoek toont aan dat zowel mindfulness (meerbepaald MBSR) als cognitieve gedragstherapie een gelijkaardige gunstige invloed hebben bij chronische lagerugpijn waarvoor geen oorzaak gevonden wordt.
