Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers volgden de vrijzetting van endorfines in het bloed van muisjes die zes weken lang gedurende vijf dagen per week aan UVB-licht werden blootgesteld (1). Een tweede groep muisjes fungeerde als controlegroep. Wanneer de huid wordt blootgesteld aan UV-stralen wordt het eiwit ‘pro-opiomelanocortine’ (POMC) dat zich in de huid bevindt in kleine stukjes gebroken. Eén van de stukjes fungeert als een hormoon dat zorgt voor de productie van bruinzwarte huidpigmenten die het bruine tintje veroorzaken. Een ander stukje is bèta-endorfine, dat bekend staat als natuurlijke pijnstiller. Deze bèta-endorfines binden op zogenaamde opioïde receptoren. Het zijn dezelfde receptoren waar onze sterkste pijnstillers, de opiaten (morfine en co) zich aan koppelen. Van deze pijnstillers is bekend dat er tolerantie optreedt: er is een steeds hogere dosis nodig om hetzelfde effect te bereiken. Morfinederivaten hebben ook een gunstige invloed op de stemming. Omdat natuurlijke bèta-endorfines op dezelfde receptoren binden, vroegen deze onderzoekers zich af of zonnebaden dan ook pijnstillend en euforiserend zouden werken. De muisjes die aan fel UV-licht waren blootgesteld alsook de controlemuisjes kregen een reeks pijntesten te verduren. De onderzoekers prikten met een scherp voorwerp in de pootjes of zetten de muisjes op een warme plaat. Uit de geobserveerde reacties maakten ze op dat muisjes die aan UVB-stralen waren blootgesteld, daar beter tegen konden. Na de zes weken zon verbleven alle muisjes in een donkere ruimte. De ‘zongroep’ vertoonde daarop ontwenningsverschijnselen (nerveus rondtrippelen, diarree, ...) terwijl de controlegroep die niet vertoonde. Toedienen van naloxone, het antidotum gegeven wordt in geval van morfineverslaving, maakte dat deze ontwenningsverschijnselen ophielden.
De onderzoekers besloten dat chronische blootstelling aan fel zonlicht misschien wel verslavend kan werken, en het ons niet om het bruine kleurtje te doen is, maar om de euforiserende stoffen die worden vrijgezet onder invloed van UV-licht.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een reeks experimenten bij dieren, waarvan de resultaten niet zomaar opgaan voor mensen. Toch is het een interessant gegeven dat zou kunnen verklaren dat, ondanks de voortdurende waarschuwing om uit de felle zon te blijven omwille van het risico op huidkanker, zoveel mensen massaal in de volle zon gaan liggen. Misschien is de esthetische reden die steeds als verklaring naar voor geschoven wordt, maar gedeeltelijk waar en zijn zonnekloppers in werkelijkheid verslaafd aan fel zonlicht, omdat het hen gewoonweg een gelukkig gevoel verschaft.
Het zonlicht waaraan de muisjes in dit experiment dagelijks werden blootgesteld, komt overeen met 20 tot 30 minuten middagzon in Florida in de zomer.
Conclusie
Dieronderzoek toont aan dat blootstelling aan fel zonlicht de concentratie aan euforiserende en pijnstillende stoffen in het lichaam (endorfines) doet toenemen. Of dit ook bij de mens voorkomt, is nog niet zeker, maar zou het zonnebadend gedrag kunnen verklaren.
