Waar komt dit nieuws vandaan?
Vermageringsoperaties zitten in de lift. Jaarlijks gaan meer dan 10.000 mensen onder het mes om gewicht te verliezen. Deze operaties worden terugbetaald aan zeer zwaarlijvige volwassenen met een BMI van minstens 40, of aan personen met een BMI van minstens 35 die ook diabetes type 2 hebben, na meerdere mislukte pogingen om te vermageren via dieet en bewegen.
Gastric bypass
Er bestaan verschillende types vermageringsoperaties, en de meest uitgevoerde is de Roux-en-Y gastric bypass, of kortweg gastric bypass, waarbij een deel van de maag rechtstreeks verbonden wordt met het tweede deel van de dunne darm. Het grootste deel van de maag en het eerste deel van de dunne darm worden ‘kortgesloten’. Het risico op complicaties is niet min (bij 10 tot 20% van de personen), maar veruit de meesten verliezen ook drastisch veel gewicht, wat hun gezondheid ten goede komt.
Chronische buikpijn
Deense onderzoekers volgden gedurende gemiddeld 5 jaar 787 personen die een gastric bypass hadden ondergaan. Ze constateerden dat 1 op de 5 deelnemers regelmatig last had van buikpijn en dat dit bij 1 op de 10 zo ernstig was dat ze waren aangewezen op sterke pijnstillers (1). Voor een groot deel van deze buikklachten vonden de onderzoekers geen verklaring.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De voor- en nadelen van een gastric bypass moeten steeds worden afgewogen tegenover de problemen van ernstige zwaarlijvigheid (stigma, hart- en vaatziekten, diabetes type 2, sommige kankers, vroegtijdig overlijden). Wie extreem dik is, slaagt er zelden in om met leefstijlaanpassingen drastisch te vermageren. Ondersteuning door een diëtist, een beweegcoach en/of een psycholoog, iets wat deze mensen wel echt nodig hebben, wordt bovendien niet terugbetaald, terwijl een operatie wel wordt terugbetaald. Echter, ook wie goed begeleid wordt, slaagt er zelden in om voldoende te vermageren.
Voordelen van een gastric bypass
In een studie waarin zwaarlijvige personen intensieve begeleiding kregen, bekwamen de deelnemers zonder operatie een gemiddeld gewichtsverlies van 5,2% na één jaar (bijv. een persoon van 150 kg verliest bijna 8 kg) (2). Wanneer mensen daarentegen een vermageringsoperatie ondergaan, verliezen ze in de eerste twee jaar ongeveer 30% van hun gewicht (van 150 kg naar ongeveer 100 kg). Daardoor verminderen ook de gezondheidsrisico’s. Bij meer dan de helft verdwijnt diabetes type 2 zelfs helemaal (3).
Nadelen van een gastric bypass
De keerzijde van de medaille zijn de complicaties: 1 op 5 heeft problemen na de gastric bypass (4). Soms gaat het om vrij ernstige nevenwerkingen, die een nieuwe operatie vergen. Buikpijn, misselijkheid, diarree en constipatie zijn frequente problemen, waarvoor niet altijd een verklaring is. Na de gastric bypass moeten de personen hun leef- en eetgewoonten drastisch aanpassen om problemen te vermijden. Ook moeten ze levenslang vitaminesupplementen slikken, al kunnen deze niet altijd vitaminetekorten voorkomen.
Conclusie
Personen met ernstige zwaarlijvigheid kiezen steeds vaker voor een vermageringsoperatie, omdat vermageren met leefstijlveranderingen alleen aartsmoeilijk is. Opereren leidt meestal wel tot drastisch gewichtsverlies, maar bij 1 op 5 personen tot allerhande complicaties. Een Deense studie constateert dat veel mensen na een gastric bypass chronische buikpijnklachten hebben.
