Zijn nitraatrijke groenten extra goed voor het hart?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het gaat om een onderzoek bij ratten, uitgevoerd in een Brits laboratorium. Van 40 ratten kreeg de helft nitraat, toegevoegd aan het drinkwater (1). Na 4 dagen werden alle ratten in een ruimte gezet met een lage zuurstofspanning (12% in plaats van 21%). Daar kregen de ratten hetzelfde voer en drinkwater: 20 ratten kregen extra nitraat en 20 niet. Na afloop werden de ratten gewogen en werd hun bloed gecontroleerd. De ratten uit de nitraatgroep hadden minder rode bloedcellen en lagere concentraties erythropoëtine (EPO). EPO is een hormoon, afgescheiden door de lever, dat de productie van rode bloedcellen stimuleert. Bij een lagere zuurstofspanning in de lucht neemt het aantal rode bloedcellen toe, opdat het bloed meer zuurstof zou kunnen transporteren. Dat heeft als nadeel dat het bloed viskeuzer wordt, waardoor het risico op klontervorming (trombose) toeneemt. Er is echter een alternatief: wanneer lichaamscellen efficiënter zuurstof opnemen uit het bloed, zijn minder rode bloedcellen nodig, en is er minder risico op klontervorming. Toevoeging van nitraat aan het drinkwater van ratten blijkt dit te kunnen bewerkstelligen. De ratten die nitraat kregen, maakten minder EPO aan via de lever. Ze hadden iets minder rode bloedcellen en een efficiënter zuurstoftransport. In een perscommuniqué stelt één van de onderzoekers enthousiast dat nitraatrijke groenten (de belangrijkste bron van nitraat) waarschijnlijk extra goed zijn voor hart en bloedvaten.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het gaat om een onderzoek bij dieren. De resultaten gaan niet zo maar op voor de mens. Stellen dat een verminderde productie van rode bloedcellen het risico op hartziekten (door trombose) vermindert, is een paar stappen overslaan. De onderzoekers hebben niet aangetoond dat de ratten die nitraat kregen minder klonters vormden in het bloed, maar enkel dat de productie van rode bloedcellen verminderde. Stel dat ze toch gelijk hebben, dan is het niet duidelijk in hoeverre zo'n effect het risico op hart- en vaatziekten daadwerkelijk kan verminderen.

Veel groenten eten, nitraatrijke en andere, is hoe dan ook gezond voor hart en bloedvaten.

Conclusie

Dit onderzoek toont aan dat ratten die nitraatrijke voeding krijgen, minder rode bloedcellen produceren. Hun bloed wordt dus iets 'dunner'. Of dit ook opgaat voor mensen, en wat de consequenties daarvan zijn, werd hier niet onderzocht.