Waar komt dit nieuws vandaan?
Jicht ontstaat wanneer de concentratie aan urinezuur in het bloed te hoog wordt, waardoor het gaat uitkristalliseren in de gewrichten, met hevige pijnopstoten tot gevolg. Urinezuur is een afbraakproduct van purine, bouwstoffen in de cellen, die we echter ook via de voeding binnenkrijgen, vooral uit eiwitrijke voeding en alcohol. Urinezuur is tegelijk ook een krachtig antioxidant. Van antioxidantia weten we dat ze beschadiging van cellen tegengaan. Amerikaanse onderzoekers wilden weten of mensen met jicht, en dus met een hoge urinezuurspiegel in het bloed, dan ook minder dementie ontwikkelen, een degeneratieve ziekte van de hersenen.
Uit de grote databank 'Health Improvement Netwerk' met geanonimiseerde patiëntengegevens sinds 1995, verzameld door 580 huisartsenpraktijken in Groot-Brittannië, verzamelden ze systematisch de gegevens van mensen met jicht. Van zodra iemand met jicht gediagnostiseerd werd, werd hij opgenomen in hun studie, samen met 5 patiënten zonder jicht, van dezelfde leeftijd en body mass index, als controlegroep. Op die manier verzamelden ze 59.224 patiënten met jicht en een vijfvoud zonder jicht. Deze groepen werden gemiddeld 5 jaar opgevolgd. Van de jichtlijders ontwikkelde 0,5% alzheimerdementie, tegenover 0,8% van de niet-jichtlijders. Dat betekent een risicoreductie van 24%. De onderzoekers herhaalden de studie met als controlegroep mensen met artrose. Artrosepatiënten ontwikkelden evenveel alzheimerdementie als de eerste controlegroep. De onderzoekers concludeerden dat jicht het risico op alzheimerdementie vermindert, waarschijnlijk als gevolg van de hoge concentratie urinezuur in het bloed.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een goed uitgevoerde studie op een uitgebreide groep mensen van gemiddeld 65 jaar en overwegend mannelijk (meer mannen dan vrouwen ontwikkelen jicht). De opvolgperiode is wat kort (5 jaar) om te weten of iemand dementie ontwikkelt; de ziekte kan ook later optreden. Het is niet uitgesloten dat jicht dementie enkel uitstelt.
De studie-opzet laat ook niet toe te bewijzen dat het gaat om een oorzakelijk verband. Misschien zijn er andere redenen waarom de jichtgroep minder dementie ontwikkelde. Je kan overigens geen onderzoek opzetten om na te gaan of hier een oorzakelijk verband bestaat: daartoe zou je mensen moedwillig urinezuur moeten geven en nagaan of ze minder dementie ontwikkelen en dat is uiteraard ontoelaatbaar.
Rest nog de vraag wat het belang is van dit resultaat. De wetenschap vindt mogelijk nieuwe aanknopingspunten voor toekomstige therapieën, maar voor leken gaat het hier om een weetje of misschien een troost voor mensen met jicht.
Conclusie
Onderzoekers stellen vast dat jichtlijders 24% minder vaak alzheimerdementie ontwikkelen. Concreet: op 1000 mensen met jicht ontwikkelen er 5 dementie. Op 1000 mensen zonder jicht 8.
