Waar komt dit nieuws vandaan?
Kan je verslaafd worden aan bepaalde voedingsbestanddelen, zoals je aan drugs kan verslaafd raken, of is het niet het voedsel zelf, maar het eetgedrag dat verslavend werkt? Dat onderscheid is belangrijk, omdat de hulp anders is. Stel dat suiker en vet verslavende substanties zijn, dan kan overeten bijvoorbeeld veroorzaakt worden door de voedselindustrie die overal vetten en suikers toevoegt. Gaat het daarentegen om een gedragsverslaving, en ervaar je een bevredigend gevoel telkens je iets in je mond stopt, dan kan je je afvragen waarom dat zo is.
Onderzoekers, gefinancierd door de Europese Unie, bogen zich over het concept voedselverslaving en onderzochten de literatuur die daaromtrent bestaat. Ze kwamen tot de concensus dat voedselverslaving, waarbij iemand verslaafd kan worden aan een bepaald voedingsmiddel, suiker bijvoorbeeld, niet bestaat, maar dat overmatig eetgedrag moet beschouwd en dus behandeld worden als een gedragsverslaving.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Bij verslaving spelen de hersenen een cruciale rol. Alle drugs, waartoe ook tabak en alcohol behoren, prikkelen het beloningscentrum in de hersenen. Dat centrum bevindt zich in de middenhersenen, hetzelfde gebied dat ook betrokken is bij verlangens, dorst, honger, emoties en instincten. Het beloningssysteem is essentieel voor de overleving van de soort. We eten als we honger hebben en drinken als we dorstig zijn, omdat eten en drinken een aangenaam gevoel opleveren. Zo blijven we in leven. Het beloningscentrum overdreven prikkelen kan echter schade berokkenen. Zo verschaft eten een gevoel van genot, maar leidt te veel eten tot overgewicht. Van een goed glas wijn kan je genieten, maar te veel maakt je dronken. Daarom houden onze hersenen genotzoekend gedrag voortdurend onder controle. In het voorste gedeelte van de hersenschors bevindt zich het controlesysteem. Dit deel zet een rem op impulsief gedrag. Bij mensen die vatbaar zijn voor verslaving functioneert dit controlesysteem minder goed, waardoor het moeilijker is om een bepaald gedrag, bijvoorbeeld eten, tijdig te stoppen. Andere voorbeelden van gedragsverslaving zijn gamen en gokken. Middels cognitieve gedragstherapie kan men proberen de neiging tot overeten in de hand te houden.
Conclusie
De neiging tot overeten heeft niet zozeer met het type voedsel te maken, maar veeleer met gedrag. Als er al sprake is van een verslaving, dan gaat het hier om een gedragsverslaving.
