Waar komt dit nieuws vandaan?
Sommige (ex-)personeelsleden van Tavistock signaleerden het enkele jaren geleden al: tieners die kampen met genderdysforie (een gevoel van lijden wanneer hun biologische geslacht niet overeenkomt met hun genderidentiteit), konden te snel op het pad naar medische transitie worden gezet. Vaak voorkomende andere mentale problemen kregen daardoor weinig aandacht. De kliniek hield ook weinig gegevens bij.
Toen er aanklachten kwamen van jongeren die spijt hadden van hun transitie, werd een onafhankelijk onderzoek bevolen. Op basis van dat onderzoek (1), onder leiding van professor Cass, een Britse kinderarts, heeft de Britse minister van volksgezondheid beslist dat de genderkliniek de deuren moet sluiten in 2023. In de plaats daarvan moeten centra worden opgericht waar kinderen en jongeren met genderdysforie, die vaak ook worstelen met psychische problemen, begeleid en behandeld worden door psychiaters en psychologen.
De hoofdreden voor de sluiting is het gebruik van zogenaamde puberteitsremmers: dat zijn hormoonpreparaten die worden gegeven aan kinderen vanaf 8 jaar met genderdysforie. Van deze middelen, die tot 2 jaar lang gegeven worden, is niet aangetoond dat ze veilig zijn voor de gezondheid van de kinderen en jongeren. Zo is er grote bezorgdheid over de impact op hun botten en hersenontwikkeling. De pillen zouden botontkalking (osteoporose) en stoornissen in de cognitieve ontwikkeling (concentratie, geheugen) kunnen veroorzaken.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Puberteitsremmers werden niet ontwikkeld voor kinderen met genderdysforie, maar voor kinderen met de zeldzame aandoening vervroegde puberteit. Zogenaamde secundaire geslachtskenmerken, zoals baardgroei, borstontwikkeling of stemverandering, verschijnen dan veel te vroeg. Een behandeling met puberteitsremmers kan deze secundaire geslachtskenmerken uitstellen naar een latere leeftijd. Deze hormoonbehandelingen worden sinds enkele jaren ook gebruikt voor de groeiende groep kinderen en jongeren (8 à 9 tot 14 à 15 jaar) die lijden aan genderdysforie. Ze zouden fungeren als een soort pauzeknop voor de puberteit, zodat het kind kan nadenken welke richting (jongen of meisje) het uit wil. Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat deze ‘pauzeknop’ de gezondheid van de behandelde kinderen kan schaden (2,3). De behandeling luidt ook geen echte pauze in, aangezien 98% van de kinderen die deze puberteitsremmers neemt ook in transitie gaat. De start van puberteitsremmers is eerder de start van de transitie.
Het is niet zo ongewoon dat kinderen laten uitschijnen dat ze liever een meisje of een jongen zouden zijn (genderidentiteit), terwijl ze dat niet zijn (biologisch geslacht). Dat fenomeen is bekend, en onderzoek wijst uit dat dit voor minstens drie kwart van alle kinderen een voorbijgaande fase is (4). Met de opkomst van genderklinieken zoeken ouders nu soms medisch hulp voor dit fenomeen. In de Londense Tavistock genderkliniek waren er de voorbije 2 jaar ruim 5.000 aanmeldingen per jaar. Voor 2020 waren er gemiddeld 250 per jaar.
Veruit de meeste kinderen (tot 98%) bij wie puberteitsremmers worden opgestart, krijgen in een volgende fase andere hormoonpreparaten die hun transitie op volwassen leeftijd verderzetten. Deze hormonen moeten ze levenslang innemen.
Conclusie
Kinderen die aangeven dat ze liever een jongen of een meisje zouden zijn, terwijl ze dat niet zijn, is een bekend fenomeen. Bij de meesten is dit echter een voorbijgaande fase. De laatste jaren zoeken steeds meer ouders hiervoor medische hulp: het kind wordt dan behandeld met puberteitsremmers die de normale puberteit stopzetten. Na klachten van jongeren die als kind zo’n behandeling kregen en naderhand spijt kregen, werd de veiligheid van deze puberteitsremmers onderzocht. Omdat die veiligheid niet gegarandeerd is, moet een Londense genderkliniek de deuren sluiten. Wie in transitie wil, kan dat wellicht beter weloverwogen op volwassen leeftijd doen.
