Waar komt dit nieuws vandaan?
De onderzoekers ondervroegen een representatieve groep Amerikanen op meerdere momenten tussen 1999 en 2010 (1). Het ging om bijna dertigduizend mensen. Ze vergeleken BMI en calorie- en vetinname tussen statineslikkers en mensen die deze pillen niet gebruiken. Bij aanvang aten de statinegebruikers minder vet en minder calorierijk dan de controlegroep, zoals men zou verwachten. Aan mensen met een teveel aan cholesterol wordt immers aangeraden om minder vet te eten en op het gewicht te passen. In de loop van de tijd gingen de statinegebruikers ongezonder eten en de niet-gebruikers juist gezonder. Op het laatste moment waren de zaken omgedraaid en kregen de statinegebruikers meer vet en calorieën binnen. De gemiddelde BMI nam onder de statinegebruikers - die bij aanvang al dikker waren - sneller toe dan bij de niet-gebruikers.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De onderzoekers combineren een hele serie zogeheten dwarsdoorsnedestudies. Hierbij bevragen ze een groep mensen naar statinegebruik en eetpatroon. Deze bevraging werd iedere 2 jaar uitgevoerd, steeds bij andere mensen. De onderzoekers hebben de resultaten van 6 bevragingen over een periode van 12 jaren samengenomen. Omdat het allemaal losstaande onderzoeken zijn, weten we niet zeker of de groepen mensen vergelijkbaar zijn. Uit deze studie kunnen we wel concluderen dat de gemiddelde Amerikaanse statineslikker in de afgelopen 12 jaren vetter en energierijker is gaan eten dan de gemiddelde niet-slikker.
Dwarsdoorsnedestudies kunnen, door de wijze waarop ze zijn opgezet, niet aantonen dat er een oorzakelijk verband is tussen statinegebruik en eetpatroon. De studies tonen aan dat er een verband is maar niet hoe dit komt. Opvallend is wel dat de resultaten jaar op jaar verschuiven in dezelfde, ongunstige richting. Dit is een aanwijzing voor een mogelijk oorzakelijk verband.
De onderzoekers hebben gezocht naar andere factoren die de resultaten zouden kunnen verklaren. Zo bleek dat het aantal mensen met diabetes in de afgelopen 10 jaren was toegenomen. Ook bleek dat in de groep niet-slikkers het aantal mensen met een normaal cholesterolgehalte was afgenomen. Beide factoren konden de veranderingen in eetpatroon echter niet verklaren. Samengevat: de studies tonen aan dat er een verband is, maar niet dat statinegebruik leidt tot een ongezonder eetpatroon. Deze trend is zorgelijk.
Twee eerdere studies onderzochten de relatie tussen statinegebruik en leefgewoonten (2,3). Beide vonden dat statineslikkers gezondere leefgewoonten hadden dan niet-slikkers. Statineslikkers aten minder energierijk en vermeden vaker vette voedingsmiddelen. De resultaten van deze studies komen overeen met de studie hierboven, als men de bevragingen van de eerdere jaren apart bekijkt. De trend over meerdere jaren is niet onderzocht in deze twee studies. Tot slot blijkt ook uit een Canadese studie dat statineslikkers over de periode 1994-2002 zwaarder zijn geworden (4).
Conclusie
De studie toont aan dat de gemiddelde Amerikaanse statineslikker in een periode van 10 jaren ongezonder is gaan eten in vergelijking met de niet-slikker. Het is nog niet duidelijk hoe dit komt.
3. Mann DM, Allegrante JP, Natarajan S et al. Dietary indiscretion and statin use. Mayo Clinic Proc. 2007;82(8):951-957.
4. Neutel CI, Morrison H, Campbell NR, de Groh M. Statin use in Canadians: trends, determinants and persistence. Can J Public Health. 2007 Sep-Oct;98(5):412-6.
