Waar komt dit nieuws vandaan?
Wie light frisdrank drinkt, eet gezonder en neemt minder calorieën op. Zo luidt één van de resultaten van een onderzoek uitgevoerd bij ongeveer 1500 Britse volwassenen (1). De proefpersonen hielden gedurenden vier dagen een eetdagboekje bij. Vervolgens werden ze op basis van de consumptie van frisdranken ingedeeld in 4 groepen variërend van geen gebruikers, gebruikers van light of gesuikerde frisdranken en gemengde gebruikers die zowel light als gesuikerde frisdranken consumeren. Via analyse van de voedingsgewoonten gingen de onderzoekers na of er verschillen waren tussen de 4 groepen. De groep die nooit frisdranken consumeert, heeft de gezondste voedingsgewoonten, gevolgd door de gebruikers van light frisdranken. Ook wat betreft de inname van energie scoren de niet-gebruikers en gebruikers van light frisdranken beter dan de twee overige groepen. De extra energie ingenomen door de gebruikers van gesuikerde frisdranken en de gemengde gebruikers was voor een groot deel afkomstig van de suikers aanwezig in de frisdrank. De niet-gebruikers hadden ook de beste inname van vitaminen en mineralen, hoewel de verschillen tussen de groepen heel klein waren. Opmerkelijk resultaat is dat de body mass index (BMI) van de niet-gebruikers en gebruikers van light frisdranken hoger is dan de BMI van diegenen die kiezen voor gesuikerde frisdranken.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het uitgangspunt van deze studie was de bewering dat light frisdranken de drang naar zoet verhogen waardoor mensen meer gaan eten te evalueren. Een beperkt aantal kleinere studies bij mensen en dieren had namelijk aangetoond dat zoetstoffen onze hersenen als het ware misleiden en de drang naar zoet doen toenemen (2). Onderzoeken naar het verband tussen het gebruik van light frisdranken en lichaamsgewicht tonen wisselende en soms tegenstrijdige resultaten (3). Ook uit deze studie blijkt dat gebruikers van light frisdranken een hogere BMI hebben dan de gebruikers van gesuikerde frisdranken.
Om het effect van light frisdranken op onze drang naar zoet grondig te onderzoeken dient een interventiestudie opgezet te worden waarbij verschillende hoeveelheden light frisdranken aan een voldoende grote groep proefpersonen gegeven wordt volgens een strikt protocol. Door te meten in welke mate de drang naar zoet en de voedselinname variëren, kan al dan niet besloten worden of er een effect is.
Bovenstaand onderzoek was echter een observationeel onderzoek waarbij enkel bepaalde verbanden kunnen gemeten worden. In dit geval hebben de onderzoekers gezien dat er een klein verband is tussen de consumptie van frisdranken en voedingsgewoonten. De consumptie van light frisdranken was echter eerder laag (gemiddeld 300 ml per dag). Indien de inname lager is dan de dosis die nodig is om een effect te hebben, kan je dit niet meten en onterecht besluiten dat er geen effect of verband is. Zo zou het kunnen dat een eventueel effect van light frisdranken en zoetstoffen pas optreedt bij een hogere inname. Vandaar dat het belangrijk is om verschillende dosissen met elkaar te vergelijken.
Bovendien kunnen we niet achterhalen wat oorzaak en gevolg is. Het zou kunnen dat mensen die gezondere voedingsgewoonten hebben, bewust kiezen om geen of light frisdrank te gebruiken, terwijl mensen met ongezondere voedingsgewoonten daar niet mee bezig zijn. De stellingen dat gezondere voedingsgewoonten gepaard gaan met het gebruik van light frisdranken en dat niet-gebruikers het gezondste voedingspatroon hebben, is allicht minder interessant voor de frisdrankindustrie die deze studie mee gefinancierd heeft.
Conclusie
Dagelijks een kleine hoeveelheid light frisdrank gebruiken heeft volgens deze studie geen negatieve invloed op je voedselinname, geen frisdrank gebruiken is nog beter. De studie kan echter niet uitsluiten dat je niet bijkomt door light frisdranken. Omwille van de onderzoeksopzet is het ook niet mogelijk om na te gaan of light frisdranken en zoetstoffen een invloed hebben op onze drang naar zoet en voedselinname.
(3) http://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/healthy-drinks/artificial-sweeteners/
