Geen bewijs dat een Oekraïense ‘baby Mia’ geboren werd in de metro van Kiev

Internationale nieuwsmedia brachten in februari het nieuws van de geboorte van een ‘baby Mia’ tijdens airstrikes in de metro van Kiev. Ze baseerden zich op een beeld gedeeld door Oekraïense politica Hanna Hopko. Zij beweerde dat het kind in een shelter werd geboren. Aan dit verhaal voegden verschillende media, zoals HLN en de Standaard, het metrostation toe. Dit element is dienstbaar aan een artikel van BBC uit mei 2021.

2 april 2022

factcheck (sociale) media politiek Oekraine

Internationale en nationale media berichtten dat er op 25 februari een Oekraïense ‘baby Mia’ geboren werd in een metrostation in Kiev.

De voornaamste bron hiervoor is een social mediapost van Hanna Hopko, een Oekraïense politica die het nieuws de wereld in stuurde aan de hand van 1 beeld.

Deze post kwam na een bericht van Starobilsk Multidisciplinair Hospitaal over de geboorte van een jongen in de kamer van hun kraamziekenhuis.

In België is het verhaal terug te brengen tot een artikel van de Kyiv Post, dat zich baseert op een Telegram-bericht met beeldmateriaal van de geboorte in Starobilsk.

Onder meer de Daily Mail gaf aan dat er een politieagente moeder en kind hielp bij de bevalling. In werkelijkheid was de agente de ster in een vergelijkbaar nieuwsverhaal van de BBC in 2021, waar een moeder in een metro in Kiev hulp kreeg van lokale politie.

Op 25 Februari 2022 berichtte Starobilsk Multidisciplinair Hospitaal te Loehansk om 8:27 onderstaande post, over een jongen die in de kelder van het kraamziekenhuis geboren werd. Hierbij maakte het ziekenhuis op Facebook vermelding van het feit dat ‘de omstandigheden ver waren van degenen die een nieuw leven verdienen.’

De post op hun Facebookpagina werd op 17 maart al meer dan 6.8 duizend keer gedeeld. Er is gevarieerd beeldmateriaal van de geboorte. Het United Nations Populations Fund bevestigt op 25 maart 2022 bij monde van Eddie Wright, communicatieverantwoordelijke van UNFPA, dat de geboorte plaatsvond in Starobilsk - een feit dat aan een lokale UNFPA-agent werd bevestigd van het ziekenhuis uit.

‘Baby born in metro station in Kiev’

Later op 25 Februari, om 20:29 lokale tijd in Kiev, postte Oekraïense politica Hanna Hopko op haar Facebook en Twitter een foto van een andere baby ‘Mia’, een kind dat diezelfde avond geboren zou zijn - dus kort voor de foto - en ‘meteen naar een shelter werd gebracht’. Onder meer ITV en Daily Mail gaven weer dat Mia direct na de geboorte werd ondergebracht in het hospitaal.

Op basis van dit beeld is echter niet vast te stellen dat dit kind pasgeboren is, aldus Magaly Buyle, hoofdvroedvrouw van de Vrouwenkliniek van Universiteit Gent. Meer nog, op 24 maart 2022 constateert Adjunct-kliniekhoofd Prenatale Diagnose en het Afdelingshoofd Verloskunde van datzelfde U.Z., Ellen Roets, dat het onwaarschijnlijk is dat het hier over een pasgeboren baby gaat, en dat de baby op de foto al minstens 12 uur oud is.

Hopko beschrijft dat het kindje, dat ze Mia noemt, ter wereld kwam tijdens de Russische airstrikes van 25 februari.

Er is geen bewijs dat er een geboorte plaatsvond in de metro van Kiev

Deze Tweet van Hanna Hopko steunt op één bron, de foto van een baby met op de achtergrond publiek dat neerzit. Een artikel in The Sun van dezelfde dag, 25 februari, berichtte dat "een jonge moeder van haar dochter beviel tijdens Vladimir Poetins Oekraïne-blitz in een ondergronds metrostation".

De oorspronkelijke post van Hanna Hopko maakt echter geen vermelding van een metrostation, noch van de leeftijd van de moeder. Op 26 februari volgen de Telegraph en de Daily Mail. Beiden voegden aan het verhaal toe dat de vrouw die bevallen zou zijn 23 jaar was bij het moment van de geboorte. Hier is een verklaring voor.

Mykola Shlapak bracht een kind naar het ziekenhuis, maar in 2021

De Daily Mail oppert dat een politieagente genaamd ‘Mykola Shlapak’ reageerde op de noodkreten van de moeder en ze naar het meest dichtstbijzijnde hospitaal bracht. Dit narratief werd in februari van dit jaar (2022) overgenomen in verschillende vormen door onder andere Independent, Metro, Indian Express, India Times , Wionews en DTnext.

In de werkelijkheid is Mykola Shlapak een spilfiguur in dit verhaal dat in mei 2021 werd beschreven in de Kyiv Post. Een vrouw beviel van een kind en werd naar het ziekenhuis gebracht door politieagente Mykola Shlapak.

De BBC nam dit verhaal over met een filmpje en de vermelding van een ‘23-jarige jonge moeder’ die bevallen was in een metrostation in Kiev. In februari 2022 berichtten de Telegraph, Daily Mail en Independent ook dat de moeder van de zogezegde ‘baby Mia’ 23 jaar jong was bij geboorte, vermoedelijk elementen halend uit het artikel van de BBC uit 2021.

Baby Mia in België

Ook in België berichtten De Standaard en HLN over de geboorte van baby Mia, die in een metrostation geboren zou zijn dat nu gebruikt wordt als schuilkelder. De Standaard haalt als bronnen het Belgische persagentschap Belga en de Britse publicatie The Mirror aan, terwijl HLN naar het Nederlandse agentschap APN verwijst.

Zoals eerder in dit artikel omschreven, gaat het hier over een kettingreactie waarbij verscheidene publicaties bij elkaar de mosterd halen. De Standaard baseerde zich op Belga, dat rechtstreeks aan Factcheck.Vlaanderen bevestigde dat hun persbericht over de geboorte rust op een persbericht van APN. APN bevestigde op hun beurt dat de tweet van Hanna Hopko een rol speelde in hun persbericht, net als een bericht op de Twitter-pagina en de online-editie van de Kyiv Independent. Dit bericht stelt dat “vrouwen bevallen zijn van 6 babies in Oekraïnes bomshelters”.

De Kyiv Independent verwijst naar een Telegram-bericht van ‘Ukraine Now’ als bronvermelding, gedeeld via het Telegramkanaal van de Verkhovna Rada, het Oekraïens parlement.

In die post staat dat "On February 25th, late at night, during the shelling of Kyiv, a woman gave birth to a baby girl in the subway, which serves as an air-raid shelter. In Kherson, in a maternity ward arranged in a bomb shelter, two baby boys were born". Het getoonde beeldmateriaal is afkomstig van de kelder van Starobilsk Multidisciplinair Hospitaal.

Politica Hanna Hopko sprak zich niet uit over de geboorte in Loehansk

Hanna Hopko deelde op 25 Februari om 13:56, na haar eigen post over ‘baby Mia’, de oorspronkelijke post van het Starobilsk Multidisciplinair Hospitaal, dat de geboorte van een jongen aankondigt. The Sun citeert echter de oorspronkelijke post van Starobilsk en schrijft deze verkeerdelijk toe aan Hanna Hopko. De New York Post, die de dag na The Sun publiceerde, herhaalde de foutieve koppeling.

Er is geen link tussen ‘baby Mia’ en het Starobilsk ziekenhuis.

ITV berichtte dat ‘Baby Mia, a healthy young girl arrived safely, in a situation the hospital described as "far from those that life deserves". Zo presenteren ze deze quote alsof ze verwijst naar Hanna Hopko’s ‘baby Mia.’ Oorspronkelijk kwam het statement ‘far from those that life deserves’ echter uit de post van het Starobilsk Hospitaal, en beschrijft het de omstandigheden van de kelder van hun afdeling vroedkunde, waar op 25 februari een jongen werd geboren.

Hanna Hopko noch The Mirror waren bereikbaar voor verder bronnenmateriaal.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Juliet Hoornaert

Juliet Hoornaert studeerde film, Engelse literatuur en filosofie in Pune, India, en behaalde een master in de Kunstwetenschappen aan de UGent. Als journalist schreef zij onder andere voor Rekto:verso, MO* en Gonzo. Eerder werkte zij ook als communicatie-experte bij R&S Records en kabinet Smet. Sinds 2021 is ze actief bij Factcheck.vlaanderen.

✻

Steun ons!