Waar komt dit nieuws vandaan?
De onderzoekers voerden een enquête uit rond slaapkwaliteit onder 621 eerstejaarsstudenten aan de universiteit en koppelden dit aan hun examenresultaten.
In totaal behaalde ongeveer 30 procent van de studenten een score van 6 of hoger op de ‘slaapkwaliteitsindex’ (Pittsburg Sleep Quality Index). De slaapkwaliteit wordt aan de hand van een aantal vragen gescoord tussen nul en 21 (nul zeer goede slaap, 21 zeer slechte slaap). Wanneer de score 6 of hoger is dan wordt de persoon als ‘slechte slaper’ beschouwd. In dit onderzoek waren dus 30% slechte slapers, waaronder meer vrouwen en meer migranten. Ook hadden slechte slapers vaker een ouder verloren of gescheiden ouders. Het geschatte effect op de studieresultaten werd uitgezuiverd voor socio-economische achtergrond en algemene gezondheidskenmerken.
Studenten die over het algemeen een goede nachtrust hebben, behalen gemiddeld betere examenresultaten. Wie beduidend (ongeveer 2,2) boven de gemiddelde slaapkwaliteitsindex-score zit, haalt bijna een vol punt minder op 20 voor elk afgelegd examen.
Verder blijkt dat het aantal uren effectieve slaap een grotere rol speelt dan de subjectief ervaren slaapkwaliteit. De onderzoekers zeggen: “Wie een gemiddelde nachtrust van 6 uur kan optrekken naar een gemiddelde van 7 uur, wordt daarvoor beloond met gemiddeld 1,7 punten meer voor elk examen. Het spreekt echter voor zich dat het optimale aantal uren slaap verschilt van individu tot individu."
De onderzoekers verwijzen voor een verklaring naar eerdere studies, waaruit bleek dat slaap essentieel is voor de algemene gemoedstoestand en motivatie. "Bovendien optimaliseert een goede nachtrust de cognitieve prestaties op een directe manier: nieuwe kennis wordt tijdens de slaap geïntegreerd en verenigd met bestaande kennis", klinkt het. Het is daarbij vooral een speciaal type slaap zorgt voor het opslaan in het geheugen. Dat is de REM-slaap en die concentreert zich in de tweede helft van de slaapperiode. Daarom zou minstens zeven uur slaap onontbeerlijk zijn. Naast een voldoende lange lange nachtrust moet er natuurlijk ook wel goed gestuurd worden om te slagen. Alleen van lang slapen zal het ook niet komen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit is een observationele studie, waarin bij een groep studenten gekeken is naar slaapkwaliteit en studieresultaten. Voordat de examenperiode begon werd gevraagd naar zowel de slaapkwaliteit als het aantal uren slaap. Ook werden andere factoren bevraagd die mogelijk een rol spelen zoals leeftijd, geslacht, algemene gezondheid, aanwezigheid van angst- of depressieklachten, gezins- en woonsituatie, nationaliteit. Voor iedere persoon werd enkele weken later de gegevens over de slaap gekoppeld aan de examenresultaten. De informatie over andere factoren werd gebruikt om de gevonden resultaten te corrigeren. Dit is een sterk punt van deze studie. Een zwak punt is dat niet geïnformeerd werd naar eerdere resultaten en studie-attitude, die mogelijk een nog grotere impact hebben op studieresultaten dan het aantal slaap-uren.
De kwaliteit van de slaap en het aantal uren werd geëvalueerd met een goede vragenlijst. Zo werd bijvoorbeeld teruggevraagd naar het slaapgedrag over de afgelopen maand, wat beter is dan terugvragen over een kortere periode. Door de vragenlijst af te nemen enkele weken voordat de examens begonnen, hoopten de onderzoekers de invloed van examenstress zoveel mogelijk te verminderen, hoewel dit niet kan worden uitgesloten. Deze opzet suggereert wel dat beter slapen leidt tot betere studieresultaten. Wel is de tussenperiode van enkele weken aan de korte kant en zou een meting van slaapkwaliteit over een langere periode het onderzoek sterker maken.
Een recente systematische review vat studies samen over slaapgedrag en het functioneren van tieners (2). Zij vonden 17 studies die het verband tussen slapen en prestaties op school nakeken. In deze studies vinden ze consistent dat een tekort aan slaap gerelateerd is aan lagere cijfers. De auteurs van de review geven aan dat het niet mogelijk is om aan te geven dat dit verband oorzakelijk is omdat de meeste studies de kwaliteit van de slaap en de studieresultaten op hetzelfde tijdstip hebben bekeken.
Conclusie
Er is consistent bewijs dat studenten die meer slapen betere studieresultaten halen dan studenten die slecht slapen. Het is aannemelijk dat het langer slapen leidt tot betere resultaten, maar dat kan op basis van deze studies niet worden bewezen.
