Waar komt dit nieuws vandaan?
Adviesgesprekken om mensen te steunen en te motiveren hun gedrag te veranderen worden soms gebruikt om mensen minder alcohol te laten drinken. Meestal is een dergelijk advies eenmalig. De nieuwe studie heeft het effect van deze gesprekken specifiek voor jongeren onderzocht. Het is een systematisch literatuuroverzicht, waar de resultaten van alle voorgaande studies over het effect van adviesgesprekken bij jongeren zijn gebundeld (1). De onderzoekers vonden 66 studies. Ze waren vooral geïnteresseerd in het effect op de langere termijn, na minstens 4 maanden.
Na 4 maanden dronken jongeren die adviesgesprekken hadden gehad gemiddeld 12.2 glazen alcohol per week vergeleken met 13.7 glazen in de groep jongeren zonder deze gesprekken. Wanneer werd gekeken naar aantal dagen in de week dat men dronk, was dit na de adviesgesprekken 2.57 dagen vergeleken met 2.74 dagen in de andere groepen. Het maximale gehalte van alcohol in het bloed daalde enigsinds door de gesprekken, maar er was geen effect op het gemiddelde alcoholgehalte in het bloed. Er was geen effecten op bingedrinken, het rijden onder invloed of risicovol gedrag door alcohol.
Het onderzoek is gedaan in samenwerking met de Cochrane Collaboration, een groep wetenschappers die zich sterk maakt om het wetenschappelijk bewijs voor een bepaalde behandeling te bundelen zodat alle gezondheidswerkers, maar ook patiënten een goede keuze kunnen maken om een bepaalde behandeling wel of niet te doen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De review vindt een significant verschil in drinkgedrag tussen de jongeren die wel en die geen adviesgesprekken hebben gehad. Het verschil is echter zo klein dat het effect waarschijnlijk niet belangrijk is. Bovendien was het effect alleen op bepaalde uitkomsten, maar niet op veel andere.
De meeste studies werden uitgevoerd bij studenten van universiteit of hogeschool. Ook hadden de meeste jongeren al eens problemen gehad door alcohol. Dit zijn specifieke groepen jongeren. De resultaten van deze studie zijn niet automatisch geldig voor jongeren buiten scholen of jongeren die nog nooit problemen hebben gehad door alcohol. De onderzoekers geven aan dat het zinvol is te bekijken of adviesgesprekken voor bepaalde groepen jongeren effectiever zijn dan voor andere.
In 49 studies bestond het adviesgesprek uit een enkele persoonlijke sessie met een duur van maximaal 1 uur. Er was echter veel variatie in de duur van het adviesgesprek. Het kortste gesprek duurde 15 minuten en het langste 19 uur (verspreid over meerdere sessies). De onderzoekers konden niet aantonen dat langere adviesgesprekken beter waren.
De Cochrane Collaboration geeft elke conclusie een label, dat iets zegt over de kwaliteit van het bewijs of het vertrouwen dat je kan hebben dat de conclusie juist is. Het systeem bestaat uit 3 niveaus: hoog, matig en laag. De meeste conclusies van deze review hebben het label ‘matige kwaliteit’ gekregen. Dit wil zeggen dat de onderzoekers niet helemaal zeker zijn dat de conclusies waar zijn. Veel studies hebben problemen in de opzet ervan. De manier waarop de jongeren zijn toegewezen aan de adviesgesprekken of aan de controlegroep was vaak onduidelijk. Ook werden de effecten niet altijd goed (‘blind’) gemeten en stopten veel jongeren halverwege een studie. Door deze problemen in studieopzet is het aannemelijk dat het werkelijke effect van de adviesgesprekken om jongeren minder te laten drinken nog kleiner zou zijn.
Conclusie
Adviesgesprekken om jongeren minder te doen drinken hebben een te klein effect om belangrijk te zijn.
