Waar komt dit nieuws vandaan?
Mannelijke laboranten opperen soms dat proefmuizen in een lab anders reageren in hun aanwezigheid in vergelijking met de aanwezigheid van vrouwelijke collega’s. Daarom staken wetenschappers van acht universiteiten de koppen bij elkaar en zetten een onderzoek op om uit te testen of de proefdieren inderdaad anders reageren op vrouwelijke dan wel op mannelijke laboranten (1).
Ze injecteerden een pijnlijke oplossing in de pootjes van proefmuizen, en lieten ze dan alleen, of in aanwezigheid van een mannelijke of een vrouwelijke medewerker. De pijnsensatie bij de proefdieren werd geëvalueerd aan de hand van grimassen die ze trokken, wat beoordeeld werd op een schaal (de ‘Mouse Grimace Score’- schaal). In aanwezigheid van een man voelden de diertjes 36% minder pijn in vergelijking met een lege kamer of met de aanwezigheid van een vrouw.
In een tweede reeks tests waarbij t-shirts gedragen door een man of een vrouw in de kooi van de proefmuizen gelegd werd, werd de concentratie aan stresshormoon cortisol in het bloed van de muisjes bepaald. In aanwezigheid van een mannelijk t-shirt steeg de cortisolconcentratie binnen de 15 minuten in dezelfde mate als in situaties waarbij muisjes geforceerd worden om gedurende 3 minuten in water te spartelen. In aanwezigheid van een vrouwelijk t-shirt veranderde de spiegel van het stresshormoon helemaal niet. De onderzoekers concludeerden dat muizen zich sterk houden (minder grimassen bij pijnprikkels) in aanwezigheid van een mannelijke onderzoeker, omdat ze meer schrik hebben. Tegenover vrouwen hebben ze die angst niet.
De experimenten werden overgedaan met ratten met dezelfde resultaten.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het herkennen van de aanwezigheid van een man of vrouw in de buurt door muizen heeft met geur te maken. Proefmuizen hebben een gevoelig reukorgaan en kunnen dat onderscheid blijkbaar maken. Geursignalen zijn waarschijnlijk specifiek per soort, maar mogelijk zenden we via geurstoffen ook meer algemene informatie uit (man of vrouw).
Wat nu bij proefmuizen werd vastgesteld, is eerder ook beschreven bij zoogdieren. Ook katten bijvoorbeeld kunnen het onderscheid tussen mannen en vrouwen maken. Het is niet duidelijk in hoeverre de resultaten van wetenschappelijke studies waarbij proefmuizen worden ingezet, beïnvloed worden door de aanwezigheid van mannelijke of vrouwelijke wetenschappers. Vermoedelijk is die invloed gering, omdat bij veel studies zowel mannen als vrouwen aanwezig zijn, en de diertjes wellicht wennen aan hun verzorger en studies verschillende keren worden overgedaan met wisselende groepen wetenschappers.
De onderzoekers stellen wel voor om voortaan te documenteren in publicaties of tests werden uitgevoerd door mannelijke of vrouwelijke medewerkers.
Conclusie
Uit onderzoek blijkt dat muizen en ratten anders reageren op vrouwen dan wel mannen. Tegenover een man zetten ze zich schrap en hebben ze veel meer stress dan tegenover een vrouw.
