Waar komt dit nieuws vandaan?
Wetenschappers van de universiteiten van Cambridge (VK) en Akdeniz (Turkije) trachtten een muizenembryo te ontwikkelen in een laboratoriumschaaltje door twee soorten stamcellen samen te brengen: vroeg-embryonale muiscel-stamcellen en stamcellen die leiden tot de ontwikkeling van de placenta (moederkoek) bij drachtige muisjes (1). Deze cellen werden samengevoegd in een ondersteunende gel en gedurende 7 dagen gevolgd. Gedurende die opvolgdagen differentieerden in een aantal schaaltjes de vroeg-embryonale stamcellen tot een structuur gelijkend op het begin van een muizenembryo, terwijl de moederkoek-stamcellen verder ontwikkelden naar een voorloper-structuur van de moederkoek. Deze ontwikkeling, die doet denken aan de vroegembryonale ontwikkeling van muisjes, voltrok zich in 22% van de schaaltjes. Zowel de timing als de wijze waarop deze cellen zich tegenover elkaar rangschikten in de driedimensionele ruimte kwamen overeen met de normale ontwikkeling. De conclusie luidt dat muizenstamcellen kunnen differentiëren in een kunstmatige omgeving op een gelijkaardige manier als de natuurlijke ontwikkeling van een muizenembryo. De onderzoekers stellen enthousiast dat dit model in de toekomst de mogelijkheid schept om meer zicht te krijgen op de ontwikkeling van een menselijk embryo.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een muizenexperiment, dat mijlenver verwijderd is van menselijke embryo’s, die veel complexer zijn. Het embryo dat de onderzoekers creëerden is enkel het beginstadium (eerste dagen) van de ontwikkeling. Om het embryo verder te laten ontwikkelen, is toevoer van voedingsstoffen nodig via moederkoek en vruchtwater, wat nog een veel complexere situatie is die hier niet onderzocht werd of waarvoor de mogelijkheden (vruchtzak) gewoon ontbraken. Het is dus nog lang niet zeker of men een ‘volgroeid’ muizenembryo zou kunnen creëren in een laboratoriumschaaltje. Bovendien lukte dit experiment enkel in 22% van de schaaltjes, in bijna 8 op 10 liep het fout, zonder te weten waarom.
Het creëren van menselijke embryo’s in een laboratoriumschaaltje is nog steeds science fiction in vergelijking met dit experiment.
Conclusie
Onderzoekers zijn erin geslaagd om twee types stamcellen van muizen te laten differentiëren in een labo-schaaltje. Het ene type ontwikkelde in vroegembryonale cellen en het tweede type in voorlopercellen van de moederkoek. Het gaat over een ontwikkeling van de eerste week van het embryonale leven. Van een verder gedifferentieerd ‘volgroeid’ embryo is geen sprake.
