Waar komt dit nieuws vandaan?
In het kader van haar doctoraatsonderzoek volgde dokter ML Luchian patiënten op die in het ziekenhuis terechtkwamen met covid. Het onderzoek vertrok van 310 covid-patiënten, van wie er 70 overleden tijdens of binnen 6 maanden na hun ziekenhuisopname (1).
- Van de 143 overblijvende patiënten werden diegenen opgevolgd die geen hart- of longziekten hadden voor ze covid kregen: dat waren er 66.
- Van deze groep hadden 23 personen na één jaar nog steeds last van kortademigheid.
- Voor de andere 43 personen was dit niet het geval.
- Beide groepen ondergingen na één jaar een aantal technische onderzoeken, waaronder een echografie van het hart, met als doel hartafwijkingen te vinden en de functie van de hartspier te onderzoeken.
- Daarbij werden enkele verschillen opgemerkt tussen de twee groepen voor bepaalde metingen van de hartspier. "We stelden subtiele veranderingen vast in de hartspier, die gelinkt kunnen worden aan de aanhoudende klachten, ook bij patiënten zonder voorgeschiedenis van long- of hartaandoeningen. Een verdere diepgaande analyse met behulp van een nieuwe techniek, Myocardial Work, toonde aan dat de hartpompfunctie licht was veranderd bij deze patiënten", vertelt de onderzoekster.
- De persmededeling van UZ Brussel kreeg als titel: ‘30% van de gehospitaliseerde covid-19-patiënten heeft een hartafwijking één jaar na acute ziekte’ (2).
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
In dit onderzoek werden patiënten opgevolgd tot één jaar na een ziekenhuisopname voor covid: 23 van de 66 patiënten gaven aan na één jaar nog kortademig te zijn. Maar wat zeggen die cijfers juist?
- Nergens staat hoe erg deze kortademigheid was en op welke manier de klacht werd geëvalueerd.
- Het onderzoek had geen controlegroep van patiënten, bijv. een groep vergelijkbare personen die voor een andere ziekte dan covid waren opgenomen. Een opname in een ziekenhuis kan op zich ook een impact hebben op de gezondheid van patiënten.
De belangrijkste bedenking bij het onderzoek is de betekenis van de verschillen in hartfunctie die werden vastgesteld. De zogenaamde lichte veranderingen in hartfunctie, zowel van de kortademige als van de niet-kortademige personen, zijn zo miniem dat ze zelfs nog binnen de normale grenzen vallen. Er zijn dus geen echte hartafwijkingen: de lichte verschillen zijn te onbeduidend. De onderzoekers moeten dit geweten hebben, want nergens in het artikel stellen ze dat er afwijkende hartmetingen werden waargenomen. Toch is dat de nogal alarmerende titel van het persbericht dat de universiteit uitstuurde (2). Zulke berichtgeving jaagt mensen onnodig angst aan.
Conclusie
UZ Brussel zond een persbericht uit met als titel dat 30% van de gehospitaliseerde covid-19-patiënten een hartafwijking heeft één jaar na acute ziekte. Deze stelling blijkt niet gebaseerd op wetenschappelijk bewijs. In het onderzoek waarnaar het persbericht verwijst, werden enkel lichte verschillen in de werking van de hartspier vastgesteld tussen personen die na één jaar nog kampten met kortademigheid in vergelijking met personen die deze klachten niet hadden. De verschillen waren echter niet relevant en niet eens abnormaal. Van bewezen hartafwijkingen na covid is dus geen sprake.
