Waar komt dit nieuws vandaan?
Fyto-oestrogenen zijn plantaardige substanties met een structuur verwant aan het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Veel ongemakken in de menopauze worden toegeschreven aan de verminderde productie van oestrogeen door de eierstokken. Supplementen op basis van fyto-oestrogenen zijn erop gericht dat tekort aan te vullen.
Een internationaal team onderzoekers ging met een overzichtsstudie na of een behandeling met fyto-oestrogenen de typische klachten tijdens de menopauze kunnen beïnvloeden (1). De onderzoekers zochten in wetenschappelijke databanken naar interventiestudies, waarin een groep vrouwen in de menopauze een behandeling met uiteenlopende plantextracten kreeg, en een andere groep een placebo. In totaal vonden ze 62 studies bij 6.653 vrouwen. Van die studies waren er 36 met plantaardige oestrogenen aanwezig in sojabonen, 10 met Chinese kruiden en 16 met andere planten. De groep vrouwen die plantaardige oestrogenen toegediend kregen, of andere behandelingen met planten, had iets minder opvliegers. De vrouwen hadden ook minder last van vaginale droogte. Op het nachtelijk zweten hadden de plantenextracten geen effect. De behandelingen met Chinese kruiden hadden geen invloed op menopauzeklachten.
De onderzoekers besluiten dat plantaardige fyto-oestrogenen een beperkt positief effect hebben op ongemakken tijdens de menopauze, maar dat meer onderzoek van hoge kwaliteit nodig is.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
We maken enkele kanttekeningen bij deze literatuurstudie:
- Onderzoek naar klachten tijdens de menopauze is niet eenvoudig: veel ongemakken zoals opvliegers, droge slijmvliezen en nachtelijk zweten zijn moeilijk objectief te meten, net als de duur ervan.
- Drie studies op vier die de onderzoekers verzamelden in hun literatuurstudie, waren van lage kwaliteit.
- Het is niet duidelijk of de deelnemers en/of de onderzoekers tijdens de studie blind bleven voor de interventie.
- De studies waren van korte duur: het is dus niet zeker dat een therapie met planten op termijn geen nevenwerkingen veroorzaakt.
- De onderzoekers konden het risico op 'publication bias' niet uitsluiten. Dat betekent dat studies met een verwacht resultaat vaker gepubliceerd worden dan studies die geen gunstig resultaat opleveren. Het kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer onderzoek gesponsord wordt door producenten van bepaalde producten. Die producenten zien mogelijk liever geen studies gepubliceerd worden die geen effect aantonen. De internationale literatuurstudie waarover het hier gaat, werd financieel ondersteund door de firma Metagenics Inc., vooral gespecialiseerd in de verkoop van voedingssupplementen (2).
- De gebruikte voedingssupplementen in de studies hadden geen vaste dosering: er waren dus mogelijk verschillen in samenstelling. De regelgeving voor voedingssupplementen is immers minder strikt dan die voor medicijnen. Dat maakt het nog moeilijker om conclusies te trekken.
Verder is het opmerkelijk dat de door sommigen geroemde Chinese plantenextracten geen enkel effect hadden op menopauzeklachten. Exotische behandelingen doen het dus niet altijd beter.
Conclusie
Uit een overzichtsstudie blijkt dat voedingssupplementen op basis van fyto-oestrogenen een licht gunstig effect hebben op enkele menopauzeklachten, waaronder opvliegers en vaginale droogte. Chinese kruiden bleken geen effect te hebben. Deze literatuurstudie werd gefinancierd door een firma die voedingssupplementen op de markt brengt.
