Waar komt dit nieuws vandaan?
Aan dit Belgisch onderzoek namen 15 mannen tussen 19 en 35 jaar deel (1). De deelnemers hadden allemaal al zonder succes de gebruikelijke behandeling tegen stotteren ondergaan. Zo’n behandeling gebeurt bij logopedisten en bestaat uit methoden om met stotteren te leren omgaan en om het stotteren te verminderen. De deelnemers aan het onderzoek kregen eenmalig Rilatine toegediend en moesten een tekst voorlezen en spontaan spreken. Bij het lezen van een tekst nam het aantal stottermomenten gemiddeld af van 33 naar 22 en bij spontaan spreken van 19 naar 8. Bij de deelnemers die een placebo toegediend kregen, daalde het aantal stottermomenten niet significant.
Desondanks dat zowel voor het lezen als voor het spontaan spreken er een beduidende vermindering was van het aantal stottermomenten, werd door de deelnemers geen subjectieve verbetering van het stotteren gerapporteerd. Dit kan te wijten zijn aan de hoge verwachtingen die de deelnemers hadden over de behandeling. Proefpersonen die verwachten dat ze helemaal niet meer zouden stotteren met Rilatine, waren waarschijnlijk enigszins ontgoocheld dat ze maar de helft minder stottermomenten hadden.
De onderzoekers wijzen er wel op dat het nog te vroeg is om Rilatine aan te bevelen voor mensen die stotteren. Er moet namelijk eerst onderzoek uitgevoerd worden over een langere termijn en ook over de veiligheid op lange termijn. 'Rilatine kan onder meer angststoornissen, ritmestoornissen en concentratieproblemen veroorzaken', aldus professor Dirk Devroey (huisartsgeneeskunde VUB). 'We hebben nu enkel mannen onderzocht. Sommigen van hen stotteren ernstig, andere minder ernstig, waardoor we niet kunnen zeggen of het succes bij een bepaalde groep groter is', zegt Devroey. 'We hebben de patiënten bovendien slechts eenmaal Rilatine toegediend, en verwachten dan ook betere resultaten bij een langere inname.'
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Ritaline is vooral bekend als geneesmiddel voor ADHD. Het actieve bestanddeel is methylphenidaat, een stof die nauw verwant is aan amfetamine. De werking van Ritaline is dan ook vergelijkbaar met amfetamine maar is veel minder sterk. De effecten houden ook minder lang aan.
In 1962 merkten onderzoekers al dat D-amfetamine een gunstig effect had op stotteren, maar wegens ernstige bijwerkingen werd het geneesmiddel nooit in de praktijk gebruikt. Twee jaar geleden werd in een Belgisch onderzoek een rapportage gedaan over een persoon die stottert waarbij het stotteren heel erg verbeterde na eenmalige inname van Ritaline (2). Hierom is dit verder onderzocht. Rilatine heeft minder bijwerkingen dan D-amfetamine.
De nieuwe studie werd (nog) niet gepubliceerd. Hierdoor kunnen we de onderzoeksopzet en de onderzoeksresultaten niet goed beoordelen. Wel vonden we enige informatie over de studie-opzet (3). Hieruit blijkt dat deze studie een gerandomiseerd geblindeerd crossover experiment is. Inn zulke studies krijgt iedere deelnemer een dag Ritaline (20 mg) en een andere dag een neppil. De volgorde –als eerste Ritaline of eerst de neppil – werd bepaald door toeval. Tussen de beide onderzoeksdagen zat een periode van 2 weken. Voor en 3 uur na inname van het pilletje is aan de deelnemers gevraagd om een tekst te lezen en spontaan te praten om de ernst van het stotteren te bepalen. De onderzoeker was geblindeerd en wist tijdens deze test niet of de deelnemer een neppil of Ritaline had gekregen. Dit gebeurt om geen vooroordelende houding te hebben tijdens het onderzoek.
De studie-opzet lijkt adequaat om de effectiviteit van Ritaline op het stotteren te onderzoeken. Het nadeel van crossover studies is dat men niet kan uitsluiten dat het geneesmiddel doorwerkt in de periode dat een neppil is gegeven. Op basis van het persbericht is niet duidelijk of eventuele bijwerkingen van Ritaline ook in kaart zijn gebracht. Er zijn geen andere studies gevonden over Ritaline en het effect op stotteren.
Conclusie
Zoals de auteurs zelf concluderen lijken deze resultaten hoopvol, maar is meer en verder onderzoek nodig vooraleer Ritaline als geneesmiddel tegen stotteren kan worden voorgeschreven.
(3)http://www.stotteraar.be/info.php
