Waar komt dit nieuws vandaan?
Voor zijn uitspraak baseert Michaël Mosley zich op het werk van Longo. Mosley is auteur van het boek ‘De snelle 800’, dat gaat over hoe je met periodes van vasten langdurig gezond blijft (1). Valter Longo is directeur van een Amerikaans instituut dat kanker met voeding geneest. Samen met andere wetenschappers doe hij hiernaar onderzoek.
Hun hypothese is dat door kortdurend vasten kankercellen gevoeliger worden voor chemotherapie. Gezonde cellen daarentegen zouden door het vasten in een onderhoudsmodus gaan waardoor ze net beter beschermd zijn tegen de negatieve effecten van de chemotherapie. Hierdoor zou niet alleen de efficiëntie van de chemotherapie toenemen, maar zou er ook minder celschade zijn en zouden de kankerpatiënten minder last hebben van nevenwerkingen.
Te weinig onderzoek
Cel– en dieronderzoek bevestigen deze hypothese. Dit volstaat niet om vasten aan te bevelen, er is nood aan onderzoek bij mensen. En daar knelt het schoentje. Er is nog maar zeer weinig onderzoek gedaan over de gevolgen van vasten bij mensen met kanker. In totaal zijn er slechts van vijf studies resultaten gepubliceerd. Hieruit blijkt dat vasten tijdens de kankerbehandeling mogelijk positieve effecten heeft. Het zou een positief effect hebben op de levenskwaliteit en mensen zouden minder last hebben van nevenwerkingen.
Moeilijk vol te houden
Daartegenover staat dat het aantal personen dat het vasten niet volhield in sommige van deze studies zeer groot was. Andere studies tonen aan dat er minder celschade optreedt in gezonde cellen. Maar daarmee is nog niet aangetoond dat vasten het effect van chemotherapie vergroot bij personen met kanker (2)(3).
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De onderzoeksresultaten lijken veelbelovend maar volstaan niet om vasten tijdens de kankerbehandeling aan te raden. Daarvoor is het onderzoek nog te beperkt en zijn er nog te veel onzekerheden.
Zo is het helemaal niet duidelijk bij welke kankers en in welk stadium het eventueel een positief effect kan hebben. Ook weten we nog niet op welke manier het vasten best gebeurt:
- Hoeveel calorieën mag je nog eten?
- Hoelang moet je vasten?
- Volstaat het om voor de chemotherapie te vasten of moet het ook tijdens en na de chemo te gebeuren?
- Bij welk type chemo kan het werken?
- Werkt het ook bij andere kankerbehandelingen?
- Heeft het ook een positief effect op het verloop van de aandoening?
Ook moet er nog meer onderzoek gebeuren naar mogelijke nevenwerkingen en dan vooral het effect van vasten op de voedingstoestand. Het negatieve effect van ondervoeding op de prognose en behandeling van kanker is wel goed onderbouwd.
Zolang niet aangetoond is dat vasten effectief werkt én je niet te sterk vermagert, raden artsen dit beter niet aan. Een laag gewicht heeft een negatief effect op de kankerprognose.
Conclusie
Het onderzoek naar het effect van kortdurend vasten tijdens de behandeling van kanker staat nog in zijn kinderschoenen. De resultaten zijn bemoedigend, maar of het effect van de chemotherapie zelf sterker wordt, is tot nu toe niet aangetoond.
(3) de Groot, S., Pijl, H., van der Hoeven, J. J., & Kroep, J. R. (2019). Effects of short-term fasting on cancer treatment. Journal of Experimental & Clinical Cancer Research, 38(1), 209.
