Waar komt dit nieuws vandaan?
Op basis van de bevolkingsvooruitzichten verwachten het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en de Alzheimerliga Vlaanderen dat het aantal personen met dementie van een geschatte 131.818 naar 188.183 zal stijgen. Dat is een stijging van 42,7%, die vooral wordt toegewezen aan de toenemende vergrijzing.
Een Franse studie, de 3C Study, onderzocht de link tussen cardiovasculaire gezondheid (een gezond hart en gezonde bloedvaten) en de ontwikkeling van dementie (1). Ze rekruteerden hiervoor 6.626 volwassenen ouder dan 65 jaar (gemiddelde leeftijd 73,7 jaar), zonder voorafgaande hart- en vaatziekten en/of dementie.
De deelnemers werden onderworpen aan een grondige bevraging en een uitgebreid medisch onderzoek, waaronder meting van de bloeddruk, bloedtesten, onderzoek van hersen- en psychologische functies (neuropsychologisch onderzoek). Er werd gebruik gemaakt van de zogenaamde ‘Life’s Simple 7’ van de Amerikaanse Hartassociatie: 7 aanbevolen gedragingen en factoren voor een gezond hart:
- niet roken;
- een BMI < 25;
- regelmatig fysiek actief zijn;
- minstens 3 keer per dag fruit en groenten en 2 keer per week vis eten;
- totale cholesterolwaarden < 200 mg/d;
- nuchtere bloedsuikerwaarden < 100 en geen behandeling voor suikerziekte;
- bloeddruk < 120/80 mmHg en geen behandeling voor hoge bloeddruk.
De deelnemers kregen 1 punt voor elke gezonde factor en werden elke 2 à 3 jaar opnieuw onderzocht. Er werd ook rekening gehouden met andere factoren zoals geslacht, opleidingsniveau en een genetisch risico op dementie. 7% van de proefpersonen had 5 tot 7 punten, 57% 3 tot 4 punten en 36% 0 tot 2 punten.
De diagnose dementie werd vermoed op basis van het neuropsychologisch onderzoek, vastgesteld door een neuroloog en nadien bevestigd door een panel van onafhankelijke neurologen. 11%, ofwel 745 proefpersonen, ontwikkelde dementie. Hoe meer punten (hoe gezonder de proefpersonen leefden), hoe lager de kans op dementie. Van de proefpersonen met de minste punten kregen ongeveer 18 per 1.000 deelnemers per jaar dementie in vergelijking met 8 per 1.000 per jaar in de groep met de beste punten. Rekening houdende met andere beïnvloedende factoren verminderde ieder extra punt het risico op dementie met 10%.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit betrouwbaar onderzoek bevestigt wat we reeds weten: risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn ook risicofactoren voor dementie. De link met het ontwikkelen van vasculaire dementie zal uiteraard groter zijn, maar het is zeker niet uitgesloten dat dit ook voor een deel geldt voor alzheimerdementie.
Door de verouderende bevolking gaan we meer en meer gemengde vormen van dementie zien. Hierbij speelt het onder controle houden van de genoemde risicofactoren een zeer grote rol. Een hoge score op de ‘7 punten voor een gezond hart’ komt niet enkel het hart, maar ook de hersenen ten goede.
Gezien de proefpersonen in dit onderzoek 65 jaar en ouder waren, is het aannemelijk dat aanpassingen van de levensstijl zelfs op deze leeftijd nog positieve effecten hebben.
Conclusie
Dit onderzoek bevestigt de onschatbare waarde van een gezonde levensstijl. Ouder worden we allemaal, maar de manier waarop ons hart en onze hersenen verouderen, hebben we voor een groot deel zelf in de hand. Hopelijk moedigt dit onderzoek ons aan om deze theorie massaal in de praktijk toe te passen.
