Waar komt dit nieuws vandaan?
Aricept is een geneesmiddel dat wordt voorgeschreven bij lichte tot matige alzheimerdementie. Van dit medicijn bestaan ondertussen ook goedkope generische vormen (donepezil). Omdat de effecten niet geweldig zijn, wordt de behandeling soms stopgezet zodra de ziekte te ernstig wordt. Soms wordt dan overgeschakeld naar een ander medicijn (memantine), dat iets beter zou werken bij matige tot ernstige vormen van alzheimerdementie.
Britse onderzoekers wilden weten of verder behandelen met donepezil enig effect heeft (1). Ze includeerden in hun onderzoek 295 alzheimerpatiënten van gemiddeld 77 jaar die nog thuis wonen. Allemaal hadden ze matige tot ernstige alzheimerdementie en kregen ze tenminste 3 maanden voor de start van de studie donepezil 10 mg/dag. Ze werden in 4 groepen ingedeeld: groep 1 nam verder donepezil, groep 2 kreeg een placebo in de plaats, in groep 3 werd overgeschakeld naar memantine en in groep 4 werden donepezil en memantine gecombineerd. Alle deelnemers werden gedurende 4 jaar opgevolgd. Op het einde van die periode was 55% in een rusthuis gaan wonen. De groepen die geen donepezil gekregen hadden, hadden dubbel zoveel kans om in het eerste jaar na de start van de studie al in een rusthuis te belanden. Het andere middel, memantine, had geen effect op de kans om opgenomen te worden. In de daaropvolgende jaren verdween het voordeel van donepezil en werden deze patiënten even vaak naar een rusthuis gebracht.
De onderzoekers concluderen dat continuëren van donepezil bij patiënten met matige tot ernstige alzheimerdementie ervoor zorgt dat deze mensen iets langer kunnen thuisblijven. Dit effect verdwijnt wel na het eerste jaar.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De onderzoekers benadrukken dat Pfizer en Lundbeck, de farmabedrijven die zowel de medicijnen als de placebo’s voor de studie leverden, geen enkele inbreng hadden in het studieopzet, noch in de analyse van de resultaten. Echter, alle onderzoekers worden wel door deze farmabedrijven betaald voor hun research buiten deze studie.
Het studieopzet is goed, maar laat niet toe te concluderen dat het dankzij donepezil is dat mensen langer kunnen thuisblijven. Bij de opname in een rusthuis spelen nog veel andere factoren mee.
Ook werd niet nagegaan in hoeverre de behandelde groepen last hadden van nevenwerkingen. Deze medicijnen kunnen gepaard gaan met misselijkheid, diarree en een onregelmatige hartslag. Het is niet bekend in hoeverre de levenskwaliteit door ongewenste effecten werd aangetast.
We moeten er ook niet van uitgaan dat demente patiënten die opgenomen worden in een rust- en verzorgingstehuis zich daar niet per definitie ongelukkiger voelen.
Conclusie
Onderzoekers stellen vast dat patiënten met matige tot ernstige alzheimerdementie die het anti-alzheimermedicijn donepezil (merknaam Aricept) blijven innemen, langer thuis blijven. Het is niet bewezen dat dit dankzij dit medicijn is, noch of de betrokkenen zich daar ook beter bij voelen.
