Waar komt deze bewering vandaan?
Tot nu toe krijgt vermageren alle aandacht als beste behandeling van obesitas. Amerikaanse onderzoekers vroegen zich af of dat wel de beste aanpak is om het risico op vroegtijdige sterfte te verlagen. Om hun onderzoeksvraag te beantwoorden, voerden ze een uitgebreide literatuurstudie uit, met verrassende resultaten (1).
- De wetenschappers stelden vast dat lichaamsbeweging alleen zelden tot een blijvend verlies aan lichaamsgewicht leidt. Je moet inderdaad al veel bewegen om een kilogram lichaamsvet of 7.000 calorieën te verbranden.
- Een tweede vaststelling was dat vermageringstherapieën het risico op vroegtijdige sterfte maar beperkt verlagen, in tegenstelling tot wat je zou kunnen denken.
- Een belangrijke oorzaak is het jojo-effect, namelijk dat je weer aankomt in gewicht nadat je bent vermagerd.
- Het jojo-effect was trouwens gelinkt aan een sterke stijging van meer dan 40% van het risico op vroegtijdige sterfte.
- Beweging zorgde voor de grootste daling van het risico op vroegtijdige sterfte. Daarbij nam de kans af met 15 tot 50% naargelang de studie.
De onderzoekers besluiten dat gewichtsverlies niet de beste strategie is om het risico op vroegtijdige sterfte bij obesitas te beperken, maar wel stabilisatie van het lichaamsgewicht in combinatie met bewegingsprogramma’s.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De onderzoekers vertrokken van het basisidee dat, hoewel meer dan 40% van de Amerikanen probeert te vermageren, het voorkomen van obesitas maar blijft toenemen.
Een tweede punt is dat de klassieke behandeling van obesitas, door voeding en eetpatronen aan te passen, faalt: het bekomen gewichtsverlies blijft niet behouden op lange termijn. Het bekende jojo-effect is het gevolg.
Preventie van obesitas
Deze twee feiten leggen nogmaals de nadruk op het belang van preventie van obesitas, namelijk vermijden dat de toekomstige generatie in dezelfde val tuimelt.
- Dergelijke preventie mag zich niet beperken tot brochures, mobiele applicaties en lessen.
- Ook structurele maatregelen zijn nodig, zoals meer sport op school en duurdere ongezonde voedingsmiddelen.
- De opbrengst van zo’n belasting moet uiteraard naar preventie van obesitas gaan.
Behandeling van obesitas
Om vroegtijdige sterfte te voorkomen lijkt stabilisatie van het lichaamsgewicht en lichaamsbeweging betere resultaten op te leveren. Dit betekent dat het, maatschappelijk gezien, beter is om de schaarse financiële middelen te voorzien voor beweging dan voor aangepaste voeding (bijv. vermageringsdiëten). De aanpak van obesitas zou inderdaad moeten verschuiven van wegen naar bewegen.
Conclusie
Amerikaanse onderzoekers gingen na of vermageren wel de beste behandeling is van obesitas. Na een literatuurstudie komen ze tot de vaststelling dat niet vermageren het risico op vroegtijdige sterfte vermindert, maar beweging. Een oorzaak is dat het verloren lichaamsgewicht na een vermageringstherapie dikwijls maar tijdelijk is (jojo-effect). De focus van een obesitasaanpak zou inderdaad moeten gaan van wegen naar bewegen, en naar preventie.
