Waar komt dit nieuws vandaan?
Brusselse artsen onderzochten waarom een 18-jarige gezonde persoon overleed aan zware ademhalingsproblemen zonder duidelijke oorzaak. Na uitsluiten van alle andere risicofactoren, kwamen ze tot de conclusie dat het gebruik van de elektronische sigaret of e-sigaret waarschijnlijk aan de basis lag van de gezondheidsproblemen.
Het slachtoffer gebruikte, om slaapproblemen op te lossen, de e-sigaret in combinatie met cannabishoudende vullingen. In de Verenigde Staten bevestigt de overheidsinstantie ‘Center for Disease Control and Prevention’ dat er reeds 37 doden vielen en zich bijna 2.000 personen met longproblemen door e-sigaretten gemeld hebben (1). De meeste overledenen gebruikten eveneens cannabisvullingen, meer bepaald THC-olie.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Wetenschappers zijn het erover eens dat vapen minder schadelijk en minder ongezond is dan roken (2). Ook kan de e-sigaret een positieve rol spelen bij stoppen met roken (3). Hoe komt het dan dat mensen er door overlijden?
Foutief gebruik
De meeste overlijdens lijken niet het gevolg te zijn van de e-sigaret zelf. Ze hebben wellicht te maken met het foutief gebruik ervan. Met name mensen die cannabishoudende oliën gebruiken. Dit is nochtans afgeraden voor vapen. Het gebruik van olie in een e-sigaret kan grote longproblemen veroorzaken. De klassieke vullingen bevatten geen oliehoudende bestanddelen, uitsluitend een wateroplosbare vloeistof.
Roken en vapen
Uit de Belgische Gezondheidsenquête 2018 blijkt dat bijna 34% van de dampers van 15 tot 24 jaar voordien nooit gerookt had. Waakzaamheid is dus geboden, want deze jonge gebruikers riskeren een nicotineverslaving. Deze groep bestaat wel vooral uit jongeren die tijdelijk experimenteren en daarna weer stoppen: het aantal huidige en regelmatige gebruikers is in deze leeftijdsgroep erg laag.
Uit onderzoek elders in Europa blijkt dat de e-sigaret voor jongeren geen opstapje is naar roken. Er is geen oorzaak-gevolgverband. Wel is er een verband tussen roken en vapen, gelinkt aan risicogedrag bij deze leeftijdsgroep.
Verontrustend is dat 76% van de personen die een e-sigaret gebruiken, daarnaast nog steeds tabak roken. Op die manier is er geen gezondheidswinst. Deze groep van dubbelgebruikers vormen een uitdaging: we moeten ze overtuigen om de sigaret definitief af te zweren.
Verkoop e-sigaretten verbieden?
Tot nu toe hebben 39 landen in de wereld de verkoop van e-sigaretten verboden. De Verenigde Staten overwegen om de combinatie e-sigaret en smaakstoffen te verbieden. Dit is echter geen goede zaak.
Gewone sigaretten, die veel schadelijker zijn, zijn immers wel nog legaal. Rokers die vandaag vapen zouden dan moeten terugkeren naar de klassieke tabakssigaretten.
Het verbieden van aroma’s is bovendien geen goede strategie. Rokers hebben ze nodig om de switch naar vapen te kunnen maken. Er is nood aan meer regulering van het aanbod en van smaakjes in e-sigaretten en wel om twee grote redenen: meer garanties op veiligheid en kwaliteit en ontmoediging van gebruik door minderjarigen.
Conclusie
Artsen vermoeden dat de jonge Belg, het eerste Europese slachtoffer van de elektronische sigaret, cannabishoudende oliën gebruikte in zijn e-sigaret. Daarvoor zijn ze niet bedoeld. Het gebruik van olie in een e-sigaret kan grote longproblemen veroorzaken. Klassieke vullingen lijken dit probleem niet te veroorzaken. Vapen is volgens wetenschappers minder schadelijk en minder ongezond dan roken.
(3) https://www.gov.uk/government/publications/vaping-in-england-an-evidence-update-february-2019/vaping-in-england-evidence-update-summary-february-2019, en recent nog: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/add.14656
(4) L. Gisle, E. Braekman, S. Drieskens. Gezondheidsenquête 2018: Gebruik van de elektronische sigaret. Brussel, België: Sciensano; Rapportnummer: D/2019/14.440/58. Beschikbaar op: www.gezondheidsenquete.be
