Waar komt dit nieuws vandaan?
De Europese Voedselwarenautoriteit EFSA (European Food Safety Agency) evalueerde de zoetstof aspartaam (E951). In een 263 pagina’s tellend rapport besluiten experts dat aspartaam veilig is bij normaal gebruik (1). Een dagelijkse inname van 40 mg per kg lichaamsgewicht, wat neerkomt op 15 à 20 blikjes frisdrank per dag, zou nog steeds veilig zijn. Enkel mensen die aan de (zeer zeldzame) ziekte fenylketonurie lijden, mogen geen aspartaam gebruiken.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Omwille van zijn grote zoetkracht en het lage aantal calorieën wordt aspartaam voornamelijk aangewend in light frisdranken. De stof werd reeds eerder in diverse landen en ook in Europa goedgekeurd voor consumptie. Sinds de jaren 80 verschijnen regelmatig berichten in de media over mogelijke nadelige effecten van aspartaam. Kennelijk werd het voor de Europese Commissie opnieuw te veel en werd een nieuw onderzoek verricht. Het betreft hier een studie van de EFSA, de hoogste autoriteit op het vlak van voedselveiligheid. Die studie spitste zich toe op de stof phenylalanine. Dat is een stof die ontstaat wanneer het lichaam aspartaam verwerkt. Phenylalanine kan in hoge dosissen toxisch zijn voor het menselijk lichaam. In de studie werd onderzocht of flink dagelijkse gebruik van aspartaam kan leiden tot een teveel van deze stof in het bloed. Dat bleek niet het geval, zelfs niet bij dagelijkse dosissen van 40 mg aspartaam per kilogram lichaamsgewicht, wat neerkomt op 15 tot 20 blikjes frisdrank, bovenop de normale toevoer via de voeding.
Wie zelf op zoek gaat naar informatie over de veiligheid van aspartaam, kan twee wegen bewandelen. De meest populaire weg vertrekt bij Google van waaruit u willekeurig verder surft op de golven van het internet. U kan ook meer selectief te werk gaan en informatie zoeken in vrij toegankelijke wetenschappelijke gegevensbanken. Tikt u in Google “aspartaam nevenwerkingen” in, dan bekomt u 3780 hits. Van de eerste tien zijn er zes die met ronkende titels als “Het gevaar van aspartaam”, “Eigen ervaringen van slachtoffers van aspartaam” of “Warriors For Health” weinig goeds voorspellen. In de teksten klinkt het dat aspartaam het gevaarlijkste voedingssupplement op de markt is. In een ander stukje blijkt aspartaam een dodelijk vergif te zijn. Complottheorieën zijn ook nooit ver weg. “Kort na het aantreden van Ronald Reagan werd een aanvraag goedgekeurd door de nieuwe directeur van de Food and Drug Administration, een vriendje van Rumsfeld en Reagan” leest u in één van de teksten. De stijl van de artikels en de woordkeuze die erin gehanteerd wordt, boezemen weinig vertrouwen in. U kan beter de wetenschappelijke weg bewandelen. Een eerste mogelijkheid is de zogenaamde CRD database (http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/) van de universiteit van York. Deze bevat verwijzingen en commentaren op tienduizenden overzichtsartikelen (reviews), onder meer ook die van de Cochrane Collaboration. Een andere mogelijkheid is PubMed (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed), een databank met meer dan 20 miljoen wetenschappelijke artikels die dagelijks aangevuld worden. Ze worden gegroepeerd en geordend naar onderwerp en aard van publicatie om ze vlot te kunnen doorzoeken. Met de zoektermen “Aspartame/adverse effects” vindt u hier 33 reviews waarvan zeven na het jaar 2000 gepubliceerd werden. Van die zeven zijn er vier die handelen over onderzoek bij proefdieren of op geïsoleerde cellen. De drie
andere zijn bruikbaar om onze vraag of aspartaam schadelijk is voor de mens te
beantwoorden.[i] Alle drie komen ze tot hetzelfde besluit, namelijk dat aspartaam volkomen veilig is voor gebruik door gezonde mensen.
Conclusie
De Europese Unie bevestigt met een nieuwe studie dat aspartaam volkomen veilig is. Samen met de natuurlijke zoetstoffen vormt het een alternatief voor een hoge consumptie aan gesuikerde frisdranken.
2: Weihrauch MR, Diehl V. Artificial
sweeteners--do they bear a carcinogenic risk? Ann Oncol. 2004
Oct;15(10):1460-5. De conclusie van deze auteurs is: “According to the
current literature, the possible risk of artificial sweeteners to induce cancer
seems to be negligible.”
3: Butchko HH, Stargel WW, Comer CP,
Mayhew DA, Benninger C, Blackburn GL, de Sonneville LM, Geha RS, Hertelendy Z,
Koestner A, Leon AS, Liepa GU, McMartin KE, Mendenhall CL, Munro IC, Novotny
EJ, Renwick AG, Schiffman SS, Schomer DL, Shaywitz BA, Spiers PA, Tephly TR,
Thomas JA, Trefz FK. Aspartame: review of safety. Regul Toxicol Pharmacol. 2002
Apr;35(2 Pt 2):S1-93. De conclusie van deze auteurs is: “When all the
research on aspartame, including evaluations in both the premarketing and
postmarketing periods, is examined as a whole, it is clear that aspartame is
safe, and there are no unresolved questions regarding its safety under conditions
of intended use"
