Waar komt dit nieuws vandaan?
Vetoplosbare vitamine K speelt een rol in de bloedstolling en zorgt eveneens voor sterke botten. Een deel van onze vitamine K wordt door bacteriën in de dikke darm aangemaakt, maar dit kan pas vanaf de leeftijd van drie maanden: daarvoor krijgen pasgeboren baby's supplementen.
Er bestaan twee vormen van vitamine K: K1 en K2. Groene groenten, oliën, fruit en brood bevatten vitamine K1. Vitamine K2 zit in zuivel, eieren en vlees.
Volgens Nederlandse onderzoekers zou een op de drie mensen te weinig vitamine K innemen via de voeding (1). Een Nederlandse biochemicus deed veertig jaar onderzoek naar vitamine K en de relatie met hart, bloedvaten en longen. Volgens deze wetenschapper is het effect van een langdurig gebrek aan vitamine K even schadelijk voor het hart als twee pakjes sigaretten roken per dag. Een vitamine K-tekort zou leiden tot een verkalking van de bloedvaten en de hartkleppen. De biochemicus raadt aan om 400 gram groenten per dag te eten, samen met twee stukken fruit. Als dit niet mogelijk is, raadt hij vitaminesupplementen aan.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De bewering over het vergelijkbaar gezondheidseffect van een tekort aan vitamine K en roken wordt niet ondersteund door een ander betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek (2). Er werd geen onderzoek verricht over de effecten van vitamine K-tekort op hart- en vaatziekten. Het is niet bekend hoe de Nederlandse biochemicus erbij komt om een vitamine K-tekort te vergelijken met twee pakjes sigaretten per dag.
In 2015 publiceerden onafhankelijke wetenschappers een literatuuroverzicht over de relatie tussen het toedienen van vitamine K-supplementen en hart- en vaatziekten (Cochrane) (2). De auteurs vonden hierover zeer weinig onderzoek en in de beperkte studies die ze vonden, kon geen verband worden aangetoond tussen vitamine K en hart- en vaatziekten.
Dat personen die dagelijks veel vitamine K via de voeding innemen, een gezonder hart hebben, hoeft ons niet te verwonderen: het zijn mensen die dagelijks veel fruit en groenten eten, en waarschijnlijk in het algemeen gezonder leven. Het gezonder hart is eerder een teken van gezonde eet- en leefgewoonten, niet van het effect van vitamine K.
Dat een op drie personen een vitamine K-tekort zou hebben, is ook een vraagteken. Vitamine K-tekorten komen vooral voor bij mensen die langdurig antibiotica nemen, omdat antibiotica darmbacteriën vernietigen. Darmbacteriën zijn nodig bij de productie van vitamine K.
Conclusie
De bewering dat een gebrek aan vitamine K hetzelfde effect heeft op hart- en vaatziekten als twee pakjes sigaretten per dag roken, is zeer verwonderlijk en werd nooit aangetoond door wetenschappelijk onderzoek. Meer nog, bestaande studies over vitamine K vinden helemaal geen verband met hart- en vaatziekten.
