Is het een goed idee om bloem te strooien op een brandwonde?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Deze hoax, of broodje-aapverhaal, werd voor het eerst gesignaleerd in 2011 (rond 1 april) en duikt tot vandaag zeer geregeld op. Het begon waarschijnlijk bij een Amerikaanse Vietnamveteraan die vertelde dat hij gezien had hoe een soldaat die in lichterlaaie stond ‘geblust’ werd met een zak meel (1). Nadat de brandende soldaat een zak meel over hem heen kreeg, stopte niet alleen het vuur, maar bleek hij ook geen brandwonden te hebben. De remedie zou sindsdien talloze malen met succes zijn toegepast. Een persoon die haar hand verbrandde aan een kookpot, stak die prompt in een zak gekoelde bloem, die ze ‘als eerste hulp bij brandwonden’ in haar koelkast bewaart. Resultaat: geen enkele blaar. Een ander verhaal gaat over een dame die haar verbrande tong in een pot bloem steekt… De adviezen die deze verhalen gewoonlijk vergezellen, benadrukken dat je een brandwonde niet onder een stroom koud water mag houden, anders werkt de bloem niet meer. 

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze verzonnen verhalen druisen regelrecht in tegen de gangbare wetenschap over eerste hulp bij brandwonden. Wanneer je je verbrandt, geldt: eerst water, de rest komt later. Koel de brandwonde zo snel mogelijk af door ze minstens 10 minuten onder een straal koel of lauw leidingwater te houden; of tot de pijn verdwenen is. Een kleine, eerstegraadsbrandwonde kan je vervolgens afdekken met een steriel compres. Vanaf tweedegraads brandwonden of bij grotere brandwonden raadpleeg je best je arts of bel 112.

De verbrande huid bedekken of bestrooien met bloem of meel, zelfs als die uit de koelkast komt, is een zeer slecht idee. Bloem en meel belemmeren het afkoelen van de verbrande huid en dat is absoluut nodig om verdere schade door de hitte te beperken. Hetzelfde geldt voor boter en olie, andere schadelijke nonsens die ook de ronde doet over brandwonden. Stromend koel water is het enige wat je kan doen om het branden te stoppen.

Wetenschappelijk onderbouwde eerstehulptips vind je in ‘Help! Eerste hulp voor iedereen’ van Rode Kruis Vlaanderen.

Conclusie

Het is een zeer slecht idee om brandwonden af te dekken met bloem, meel, boter of olie: daarmee maak je de wonde alleen maar erger. Bij brandwonden geldt: eerst water en de rest komt later.