Geen bewijs dat roomboter gezonder is dan margarine
Kokosvet is een plantaardig vet dat gewonnen wordt uit het vruchtvlees van de kokosnoot. Het bestaat hoofdzakelijk uit verzadigde vetten, waarvan bekend is dat ze het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Toch wordt kokosvet op diverse websites aangeprezen als gezond. Dit vet zou net goed zijn voor het hart, minder calorieën bevatten dan andere vetstoffen en ook nuttig zijn als remedie van allerlei huidziekten. Geen wonder dat dergelijke berichten de wenkbrauwen doen fronsen. We kregen hierover heel wat vragen binnen (1).
Het Belgisch voedingsinformatiecentrum NICE onderzocht de wetenschappelijke literatuur over kokosvet (2) en publiceerde daarover volgende bevindingen. Kokosvet is een atypisch plantaardig vet, omdat het meer dan 90% uit verzadigde vetzuren bestaat. Een verhoogde inname van verzadigde vetzuren doet de cholesterol in het bloed stijgen en bijgevolg het risico op hart- en vaatziekten, maar niet alle verzadigde vetzuren hebben een gelijkaardig negatief effect op de cholesterolconcentratie. Kokosvet bevat verschillende verzadigde vetzuren, waarvan een aantal wel degelijk een slechte reputatie hebben. Daarnaast bevat kokosvet ook één bepaald verzadigd vetzuur (laurinezuur) dat de 'goede cholesterol' (HDL) verhoogt, wat op zich een gunstig effect heeft op hart en bloedvaten. De mix van verzadigde vetten in kokosvet geeft aanleiding tot tegenstrijdige berichten over de effecten op hart en bloedvaten.
Voorstanders beweren dat de hoge consumptie van kokosvet in Aziatische landen de reden is waarom daar minder hart- en vaatziekten voorkomen, maar dat is niet bewezen. Een andere mogelijke verklaring hiervoor is de hogere consumptie van vis, groenten en fruit in combinatie met een lage vleesconsumptie.
De vetzuren in kokosvet zijn middellangeketenvetzuren: de vertering daarvan verloopt via een andere weg dan de langeketenvetzuren die in de meeste andere vetten voorkomen. Middellangeketenvetzuren worden minder als vetreserve opgeslagen. Vandaar de idee dat kokosvet beter zou zijn voor de lijn dan andere oliën en vetten. Dat klopt echter niet: kokosvet bevat niet minder calorieën dan andere oliën en vetten.
Voor het gebruik van kokosvet bij huidaandoeningen bestaat geen enkel wetenschappelijk bewijs.
Er werden tot op heden geen aanvragen ingediend om aan kokosvet bepaalde gezondheidsclaims te kunnen toekennen (dergelijke claims moeten door de Europese warenautoriteit EFSA worden goedgekeurd).
Er is geen wetenschappelijk bewijs om kokosvet aan te prijzen als gezonder dan andere vetten.