Waar komt dit nieuws vandaan?
Supplementen op basis van kurkuma zijn in. Ze worden verkocht voor allerlei klachten en kwalen. Zo wordt onder andere beweerd dat deze supplementen het risico op het terugkeren van kanker verminderen bij vrouwen die borstkanker overleefd hebben. Omdat dit nog nooit onderzocht is bij mensen, zetten onderzoekers van het Nederlands Kankerinstituut Rotterdam een studie op met zestien borstkankerpatiënten die een nabehandeling ondergingen met hormoontherapie (tamoxifen en endoxifen) om herval te voorkomen (1). Deze medicijnen worden soms voorgeschreven als nabehandeling bij hormoongevoelige borstkanker. De helft van de patiënten kreeg daarbovenop dagelijks kurkumasupplementen (1200 mg, 3 keer per dag), al dan niet geassocieerd met piperine. Piperine is een substantie uit zwarte peper die soms aan kurkuma wordt toegevoegd om de opname in de darm te bevorderen. Er werd geen placebo gebruikt: de eerste groep kreeg enkel het gangbare medicijn.
De onderzoekers gingen enkel de concentratie aan actief medicijn in het bloed na: om optimaal te kunnen werken, is er een zekere concentratie tamoxifen en endoxifen nodig in het bloed. Ze stelden vast dat de concentratie van beide medicijnen met gemiddeld 7,7% verminderde in de kurkumagroep: dat betekent dat tamoxifen en endoxifen theoretisch minder goed werken als je daarnaast kurkumasupplementen slikt. De combinatie met piperine verminderde de concentratie medicijnen met gemiddeld 12,4%. Deze bescheiden daling is bij 20 tot 40% van de patiënten voldoende om onder de noodzakelijke drempel te zakken die nodig is voor een optimale werking van de medicijnen.
De onderzoekers besluiten dat personen die een nabehandeling krijgen voor een hormoongevoelige borstkanker beter geen supplementen met kurkuma slikken, omdat deze het effect van de medicatie kunnen verminderen, wat theoretisch het risico op herval kan doen stijgen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
In Nederland slikken naar schatting 20 tot 30% van alle personen met een borstkankerverleden kurkumasupplementen. Ook bij ons zijn deze voedingssupplementen erg in trek, niet alleen om kanker te voorkomen, maar ook tegen artrose en dergelijke. Er zijn enkele studies die zouden aantonen dat kurkuma het kankerrisico kan verminderen, maar deze studies zijn uitgevoerd in laboratoria op celculturen of in dierexperimenten, terwijl de effecten nog nooit onderzocht werden bij kankerpatiënten.
Precies omdat de supplementen zo populair zijn, wilden de Nederlandse onderzoekers weten of ze ook veilig zijn voor mensen die kanker-remmende medicatie innemen. Deze studie, zelfs bij een zeer beperkte groep (16 borstkankerpatiënten), toont aan dat er interactie is tussen kurkuma enerzijds en tamoxifen en endoxifen anderzijds: de concentratie van deze medicijnen zakt een beetje in het bloed. Dat kan het risico op herval van borstkanker iets doen toenemen, wat in deze studie echter niet werd nagegaan.
Wie kanker overleefd heeft, moet opletten met voedingssupplementen. Laat weten aan je arts wat je precies inneemt. Sommige supplementen gaan in interactie met geneesmiddelen en verminderen hun werking.
Conclusie
Nederlandse onderzoekers stellen vast dat de werking van de antikankermedicijnen tamoxifen of endoxifen, die veel patiënten jarenlang innemen na een borstkankerbehandeling om te vermijden dat de kanker terugkeert, verminderd wordt door het gelijktijdig innemen van kurkumasupplementen. Daardoor kan het risico op herval theoretisch stijgen. Aangezien er van kurkuma nooit een gunstig effect is aangetoond op herval na borstkanker, kun je deze supplementen in dit geval beter niet innemen.
