Waar komt dit nieuws vandaan?
Het nieuws is afkomstig van een persbericht van de firma IBA (Ion Beam Applications, Louvain-la-Neuve) (1). Het contract heeft een waarde van 80 miljoen euro. Er wordt in uitgelegd dat protontherapie een nieuwe bestralingsvorm is voor de behandeling van kanker en betere resultaten geeft ("thereby improving patient outcomes and quality of life") dan de klassieke bestralingstechnieken.
In 2007 argumenteerde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) dat het aantal kankerpatiënten dat geholpen zou kunnen worden met protontherapie te klein is, en de investeringskost te hoog, om de bouw van een centrum in België te verantwoorden. Het KCE zag meer heil in akkoorden met buitenlandse centra voor de behandeling van Belgische patiënten. In 2014 haalde het onderwerp opnieuw de pers toen bleek dat er niet alleen in Vlaanderen, maar ook in Franstalig België concrete plannen waren om een centrum voor protontherapie uit te bouwen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Met protontherapie kan een tumor in principe nauwkeuriger dan met de klassieke bestralingstechniek bestraald worden. Het voordeel hiervan is dat omliggende weefsels en de rest van het lichaam minder worden blootgesteld aan straling. Dit is vooral bij kinderen van belang. Het prijskaartje van een nieuw protoncentrum bedraagt minstens 30 miljoen euro, en de jaarlijkse exploitatiekosten liggen hoger dan bij klassieke radiotherapie. Momenteel zijn er in België nog geen protoncentra operationeel. Belgen die in aanmerking komen voor protontherapie worden naar het buitenland verwezen.
Enkele weken geleden publiceerde het KCE een update van haar rapport van 2007 waarin opnieuw het nut van protontherapie bekeken werd, meer concreet voor de behandeling van kanker bij kinderen (2). Het KCE berekende dat in België jaarlijks een 50-tal kinderen en adolescenten in aanmerking zouden kunnen komen voor protontherapie. Na een kritische studie van de wetenschappelijke literatuur besloten de auteurs dat er tot op heden evenwel geen enkele goede klinische studie over protontherapie bij kinderen uitgevoerd werd. Het KCE concludeerde dat de meerwaarde van protontherapie voor de behandeling van kanker bij kinderen nog niet is bewezen. De boodschap in het persbericht van IBA dat protontherpie betere resultaten geeft dan een klassieke bestraling is hiermee dus in tegenspraak.
Conclusie
Hoewel het gaat om een indrukwekkende investering en er wereldwijd reeds duizenden patiënten deze behandeling ondergingen, zijn er nog steeds geen wetenschappelijke bewijzen dat protontherapie doeltreffender en veiliger is dan de klassieke bestralingen bij kanker.
