Waar komt dit nieuws vandaan?
Longkanker wordt in 70% van de gevallen in een gevorderd stadium ontdekt. Daardoor overleeft slechts een minderheid de aandoening. Onderzoekers uit Nederland en België (Leuven) onderzochten of het nuttig zou zijn om met een regelmatige CT-scan longkanker vroeger, in een nog behandelbaar stadium, op te sporen bij zware rokers en personen die minder dan vijftien jaar geleden gestopt zijn met roken (1).
Voor deze studie volgden de onderzoekers gedurende tien jaar bijna 16.000 rokers en ex-rokers tussen 50 en 74 jaar. De ene groep kreeg regelmatig een CT-scan (screening), de andere groep niet. In de gescreende groep verminderde de kans op overlijden door longkanker met gemiddeld 25% in vergelijking met de niet-gescreende groep. Dit komt omdat veel longkankers inderdaad in een vroeger stadium gevonden werden dankzij de screening.
Eigenaardig genoeg leefden de gescreende rokers toch niet langer dan de mensen uit de controlegroep. Daarom is er nu discussie over de zin van de vroegtijdige opsporing van longkanker.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het Europese onderzoek volgde een zeer grote groep mensen, die gemiddeld 38 jaar lang één pakje sigaretten per dag rookten of minder dan vijftien jaar geleden stopten. Bij ongeveer 2% van de deelnemers vonden de onderzoekers verdachte vlekjes op de CT-scan. Bij verder onderzoek bleek de helft daarvan longkanker te zijn. Dat betekent ook dat de andere helft door een angstige periode ging zonder dat er iets aan de hand was.
De sterfte door longkanker verminderde met 25%. Enerzijds is dit goed nieuws, anderzijds betekent het ook dat ze nog steeds heel wat longkankers in de gescreende groep te laat ontdekten.
Het is opvallend dat na tien jaar evenveel mensen uit de gescreende groep overleden waren als in de controlegroep. Daar zijn verschillende verklaringen voor. Regelmatige CT-scans veroorzaken veel extra straling Dat betekent dat er elders in het lichaam misschien kanker kan ontstaan als gevolg van de screening.
Een andere opmerking is dat de vroegtijdige opsporing de motivatie om te stoppen met roken zou kunnen ondergraven. Na een negatieve scan kan de motivatie bijvoorbeeld dalen.
De vele verdachte vlekjes die veel angst inboezemen en uiteindelijk geen longkanker blijken te zijn zijn ook heel vervelend.
Tot slot heeft longkankerscreening geen impact op andere aandoeningen die roken kan veroorzaken, zoals andere kankers en hart- en vaatziekten.
Conclusie
Nieuw onderzoek toont aan dat de vroegtijdige opsporing van longkanker bij zware rokers de sterfte erdoor met een kwart kan verminderen. Toch stelden de onderzoekers vast dat de gescreende rokers niet langer leven. Mogelijk omdat roken nog andere kankers en hart- en vaatziekten kan veroorzaken. De beste manier om geen longkanker te krijgen, is stoppen met roken.
