Waar komt deze bewering vandaan?
Vetten worden, naargelang hun chemische structuur, ingedeeld in verzadigde vetzuren en onverzadigde vetzuren:
- De onverzadigde vetzuren bestaan uit enkelvoudig onverzadigde vetzuren en meervoudig onverzadigde vetzuren.
- Onder deze laatste vallen de omega 3-vetzuren en de omega 6-vetzuren (zie Figuur 1).
Figuur 1. Indeling voedingsvetten
Verzadigde | | | Vlees, vleeswaren, melk, melkproducten, kokosvet |
Onverzadigde | Enkelvoudige | | Olijfolie |
| Meervoudige | Omega 3 | Walnoten, vette vissoorten, koolzaadolie |
| Omega 6 | Zonnebloemolie, bepaalde margarines type Becel en Vitelma |
Britse onderzoekers gingen na of meervoudig onverzadigde vetzuren van het type omega 6 het risico op kanker kunnen verhogen (1). Ze voerden een literatuurstudie uit op 47 interventiestudies bij meer dan 100.000 deelnemers.
- Dergelijke interventiestudies verlopen als volgt:
- Een deel van de deelnemers (interventiegroep) krijgt een voedingspatroon verrijkt met meervoudig onverzadigde vetzuren.
- Een ander deel van de deelnemers treedt op als controlegroep.
- De meervoudig onverzadigde vetzuren werden toegediend als voedingsmiddelen, al dan niet opgewarmd, en/of als voedingssupplementen.
- De onderzoekers stelden een zeer lichte stijging vast van het risico op prostaatkanker met omega 6. De kans op borstkanker steeg niet.
- De toegediende dosissen waren in sommige studies zeer hoog, en toevalstreffers konden niet uitgesloten worden.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Meervoudig onverzadigde vetzuren zijn doorgaans minder stabiel wanneer je ze opwarmt dan verzadigde vetzuren. Daarom wordt kokosvet, rijk aan verzadigde vetzuren, soms aangeraden in de plaats van bijvoorbeeld zonnebloemolie, rijk aan onverzadigde vetzuren.
‘Minder stabiel’ betekent dat er afbraakproducten kunnen ontstaan na verhitting. Het is echter niet duidelijk aangetoond of die afbraakproducten negatieve gevolgen hebben voor je gezondheid. De gezondheidsvoordelen van meervoudig onverzadigde vetzuren zijn wel duidelijk: ze beschermen tegen hartziekten. In tegenstelling tot verzadigde vetzuren, die je risico op hartziekten net verhogen.
Andere wetenschappers gingen in een literatuurstudie op waarnemende studies na hoe het risico op hartziekten evolueert in functie van omega 6-consumptie in alle vormen (2). In 13 studies bij meer dan 300.000 deelnemers daalde de kans op hartziekten met 15% bij een hoge omega 6-consumptie. De onderzoekers besluiten dat verzadigde vetzuren vervangen door meervoudig onverzadigde vetzuren goed is voor je gezondheid. Zonnebloemolie is met andere woorden een betere keuze dan kokosvet.
De Hoge Gezondheidsraad raadt voor volwassen vrouwen 9 tot 18 gram omega 6 per dag aan, en voor volwassen mannen 11 tot 22 gram (3). In de praktijk betekent dat een tweetal eetlepels zonnebloemolie.
Conclusie
Wanneer je onverzadigde vetzuren verhit, worden deze vetzuren deels afgebroken. Volgens de wetenschappelijke literatuur hebben die afbraakproducten geen negatieve gevolgen voor je gezondheid. Het is wel aangetoond dat omega 6-vetzuren, zoals zonnebloemolie, je risico op hartziekten verlagen in vergelijking met verzadigde vetzuren, zoals kokosvet. Daarom kies je beter voor zonnebloemolie, zelfs opgewarmde, dan voor kokosvet.
