Waar komt dit nieuws vandaan?
Een internationale groep onderzoekers ging na of volwassenen ouder dan 40 jaar die dagelijks bewogen langer leefden in vergelijking met volwassenen met een zittend gedrag (1). In een overzichtsstudie verzamelden ze de gegevens van acht studies met in totaal 36.383 volwassenen die gemiddeld 63 jaar oud waren. De dagelijkse beweging werd gemeten met een versnellingsmeter, dit is een klein elektronisch apparaat dat gedragen wordt rond de heup of de arm. Het apparaatje geeft een goed idee van hoeveel iemand per dag beweegt.
Tijdens de opvolging van zes jaar overleden 2.149 deelnemers. Ongeveer zes uur per dag besteden aan lichte lichamelijke activiteit zoals wandelen, koken of tuinieren kon het risico op vroegtijdige sterfte met 50 tot 60% doen dalen vergeleken met zittend gedrag. Een vergelijkbaar resultaat werd bekomen met 24 minuten per dag matige tot hevige lichamelijke activiteit. Opmerkelijk is dat reeds 60 minuten per dag besteden aan lichte activiteit het risico op vroegtijdige sterfte met 40% kon doen dalen. Bij volwassenen die daarentegen 7,5 tot 9u per dag zittend doorbrachten, steeg het risico om vroegtijdig te sterven gradueel. Bij meer dan 9,5 uur zitten was het risico nog meer uitgesproken.
De onderzoekers besluiten dat bewegen in alle vormen beter is dan veel zitten.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Volgens de Belgische Voedselconsumptiepeiling van 2014 waren volwassen mannen 93 minuten per dag matig actief, en vrouwen 89 minuten (2). Opmerkelijk is dat mensen met een lagere schoolopleiding actiever waren dan mensen met een hogere opleiding, namelijk 104 minuten vergeleken met 73 minuten. Terwijl we in 2004 gemiddeld 64 minuten per dag matig actief waren, bedroeg dit 91 minuten in 2014.
Deze internationale overzichtsstudie selecteerde enkel waarnemingsstudies. Dergelijke studies zijn goed om relaties aan te tonen, maar niet om oorzakelijke verbanden vast te leggen. We mogen dus beweren dat er een verband is tussen bewegen en een lager risico op vroegtijdige sterfte, maar niet dat bewegen alleen dit resultaat verklaart. Andere factoren kunnen een rol spelen, zoals bijv. roken. Iemand die veel beweegt, zal eerder geneigd zijn om niet te roken.
Opmerkelijk aan de geselecteerde studies is dat de dagelijkse beweging niet werd gemeten met vragenlijsten, maar met versnellingsmeters. Dergelijke meters geven een veel beter beeld van de dagelijkse activiteit. Hierdoor konden de onderzoekers de gezondheidseffecten van weinig beweging beter bepalen. Bij klassieke vragenlijsten is het soms moeilijk om een onderscheid te maken tussen weinig en niet bewegen. Een beperking van deze studies is dat bijna 80% van de deelnemers vrouwen waren. We moeten dus voorzichtig zijn alvorens conclusies te trekken voor mannen.
Het is al langer geweten dat bewegen helpt om langer (gezond) te leven. In het verleden konden onderzoekers aantonen dat mensen die zeer weinig fysiek actief waren, al meer risico liepen op vroegtijdige sterfte als ze meer dan 4 uur per dag zittend doorbrachten. Wie nog meer zat en daarnaast weinig bewoog, riskeerde nog vroeger te sterven (3).
Conclusie
Deze overzichtsstudie bevestigt dat voor volwassenen die 40 jaar en ouder zijn zelfs weinig beweging helpt om langer en langer gezond te leven.
